بازاریابی چیست؟ بررسی جامع و دقیق + 10 روش موثر برای بازاریابی

بازاریابی چیست؟

بازاریابی به عنوان یک فرآیند مدیریتی و تجاری در دنیای کسب و کار تعریف می‌شود که هدف اصلی آن تحقیق و تفهیم نیازها و خواسته‌های مشتریان است و با ارائه کالاها و خدمات متناسب با این نیازها، مشتریان را جلب، جذب و حفظ می‌کند.

بازاریابی در واقع، هنر و علمی است که در آن تلاش می‌شود محصولات و خدمات را در مقابل مخاطبان هدف معرفی کرده و آن‌ها را به خرید و استفاده از آن‌ها ترغیب کند. به‌طور کلی، بازاریابی شامل اجرای فعالیت‌ها و استراتژی‌های گوناگون است که به تحقق اهداف کسب و کار کمک می‌کند.

 این استراتژی‌ها ممکن است شامل تبلیغات، تحقیقات بازار، طراحی محصولات، قیمت‌گذاری، توزیع، فروش، روابط عمومی، بازاریابی محتوا و استفاده از رسانه‌های اجتماعی باشد. در نهایت می‌توان گفت که هدف اصلی از بازاریابی ایجاد ارتباطی مثبت و پایدار با مشتریان یک برند است تا اعتماد آن‌ها را به برند کسب و کار خود بیشتر کنیم که این موضوع در نهایت باعث افزایش فروش، سودآوری و موفقیت کسب و کارها می‌شود.

تعریف بازاریابی از نگاه متخصصین

متخصصین کسب و کار برای بازاریابی تعاریف مختلف و متفاوتی ارائه داده‌اند که در ادامه به برخی از این تعریف‌ها اشاره شده است. 

• تعریف American Marketing Association (AMA) از بازاریابی:

1. بازاریابی، فرآیند برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌ها برای ایجاد، قیمت‌گذاری، تبلیغ و توزیع محصولات و خدماتی است که ارزش برای مشتریان، مشتریان هدف و جامعه را ایجاد می‌کند.

2. بازاریابی به عنوان فعالیتی است که ارزش را برای مشتریان، شرکت و جامعه ایجاد می‌کند. این فعالیت‌ها شامل تحقیقات بازار، تعیین نیازها و خواسته‌ها، تبلیغات، فروش و خدمات پس از فروش می‌شود (2007).

• تعریف National Medical Association (NMA) از بازاریابی:

بازاریابی فرآیند طراحی و اجرای برنامه‌ها برای تعیین، تعامل و ارتباط با مشتریان هدف و بالا بردن ارزشی که برای مشتریان، توسط ارائه ‌دهنده‌ها ایجاد می‌شود.

• تعریف بازاریابی از دید رجیس مک‌کنا:

شاید کوتاه‌ترین تعریف از بازاریابی برای رجیس مک‌کنا باشد او بازاریابی را این گونه تعریف می‌کند،

هرکاری که ما انجام می دهیم، قسمتی از بازاریابی است.

این تعریف به سادگی نشان می‌دهد که بازاریابی صرفا تعیین قیمت، تبلیغات و .. نیست و هر عملی مانند پشتیبانی، رفتار پرسنل، کیفیت محصول و .. بخشی از بازاریابی است. 

• تعریف استیو جابز یکی از نوابغ قرن از بازاریابی:

بازاریابی ترجمه عملکرد محصول، به نمایش گذاشته شدن محصول به بازار و دستیابی به نتیجه‌هایی مثل افزایش فروش می‌باشد.

این نقل قول‌ها نشان‌دهنده اهمیت بازاریابی در موفقیت کسب‌ و کارها است و نشان ‌دهنده نقش آن در ارتقای محصولات، تعامل با مشتریان و ایجاد ارتباط مثبت با آن‌ها می‌باشد. بازاریابی در حقیقت یکی از اجزای اساسی راهبرد کسب‌وکارهای موفق محسوب می‌شود.

تفاوت فروش و بازاریابی چیست؟

بسیاری از افراد گمان می‌کنند که بازاریابی و فروش یک مفهوم را می‌دهند و هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند. اگر شما هم اینگونه تصور می‌کنید باید بدانید که سخت در اشتباه هستید!. بازاریابی محصولات و فروش محصولات دو جنبه مختلف از فرآیند کسب‌ و کار هستند و هر کدام نقش‌ها و وظایف خود را در زنجیره توزیع و ترویج محصول دارند.

در ادامه به تفاوت‌های اساسی بین بازاریابی و فروش محصولات اشاره شده است:

بازاریابی:

1. بازاریابی محصولات به بررسی بازار و تعیین نیازها و خواسته‌های مشتریان می‌پردازد تا محصولی را با خصوصیات مورد انتظار ایجاد کند.
2. بازاریابی محصولات به ساخت و تقویت برند و ارتباط با مشتریان از طریق تبلیغات و رسانه‌ها می‌پردازد.
3. انتخاب استراتژی‌های مناسب برای رسیدن به مشتریان، مانند بازاریابی محتوا، بازاریابی ایمیلی، تبلیغات دیجیتال و…

فروش:

1. فروش محصولات به فعالیت‌های مرتبط با مذاکره و معامله با مشتریان به‌منظور فروش و انجام معاملات اشاره دارد.
2. فروشنده محصولات نیاز دارد اطلاعات دقیق و جامعی در مورد محصولات را به مشتریان ارائه دهد تا آن‌ها از خرید خود راضی باشند.
3. فروش محصولات مستلزم ایجاد و حفظ روابط مثبت با مشتریان است تا به فروش‌های تکراری دست پیدا کند.
4. این عبارت از مراحل مدیریت فروش و اجرای استراتژی‌ های فروش برای دستیابی به هدف‌های فروش و ارزیابی کارایی فروشنده‌ها را شامل می‌شود.

البته اینها تنها بخشی کوچکی از تفاوت های بازاریابی و فروش است. بر اساس آنچه که در بالا برای تفاوت بین بازاریابی و فروش گفته شد، می‌توان نتیجه گرفت که بازاریابی محصولات بیشتر بر ایجاد ارتباط مثبت با مشتریان، تعیین استراتژی‌ها و تبلیغات برای جلب توجه آن‌ها تمرکز دارد. اما فروش محصولات به فعالیت‌های مرتبط با مذاکره، اطلاع‌رسانی محصول و رسیدن به اهداف فروش متمرکز است. این دو جنبه با یکدیگر همکاری می‌کنند تا به توسعه کسب‌وکار کمک کنند و همچنین مشتریان را به بهترین تجربه ممکن در خرید محصولات و خدمات برسانند.

اصول بازاریابی

بازاریابی بعد از کار در معدن سخت‌ترین کار دنیا است! (صرفا برای مزاح). اگر فکر می‌کنید، بازاریابی یک محصول کار سختی نیست و هر کسی می‌تواند این کار را انجام دهد باید بدانید که یک باور مرگبار دارید. بازاریابی یک هنر است و انجام آن نیازمند رعایت اصول و قواعد خاص خود است.

به‌طور کلی می‌توان گفت به هر قاعده و قانونی که هر شخص یا شرکت به آن نیازمند است تا بازاریابی یک محصول را انجام دهد اصول بازاریابی گفته می‌شود. در ادامه به برخی از مهمترین اصول بازاریابی اشاره شده است.

1. شناخت بازار و مشتری:

کافی است تا سری بچرخانید، صدها نفر را در دور و بر خود می‌بینید که قصد فعالیت در بازار را داشته‌اند و در همان بار اول شکست خورده‌اند. این افراد تصور کرده‌اند که فلان محصول می‌تواند، پرفروش باشد و به همین دلیل به تعداد آن محصول را خریداری کرده‌اند و بعد از گذشت مدتی متوجه شده‌اند که ای وای بر من! این محصول اصلا فروش ندارد.

مشکل بزرگ این افراد این است که با محصولی که در دست دارند، وارد بازار می‌شوند. بازار این را نمی‌پسندد، برای موفقیت در بازار باید بدانید که بازار چه چیزی را می‌خواهد. پس برای همین است که اولین اصل بازاریابی در این مقاله شناخت بازار و نیازهای مشتری است. این اصل بازاریابی حاوی تحقیقات بازاری است که به شناسایی نیازها، مسائل و مشکلات مشتریان، همچنین رفتار و ترجیحات آن‌ها کمک می‌کند.

2. بازار هدف خود را مشخص کنید:

شما نمی‌توانید برای هر شخصی در جامعه یک محصول داشته باشید، اصلا این موضوع امکان‌پذیر نیست. پس قبل از شروع هر فعالیت بازاریابی، باید هدف مشخص و واضح داشته باشید که می‌تواند شامل افزایش فروش، جلب مشتریان جدید، تقویت برند و یا افزایش ارتباط با مشتریان هدف باشد.

3. محتوای مناسب تولید کنید:

خوب فکر کنید و ببینید کدام تبلیغ در ذهن شما نقش بسته است؟ آیا می‌دانید که یک محتوای خارق‌العاده تا چه اندازه می‌تواند بر روی میزان فروش یک شرکت و موفقیت در امر بازاریابی موثر باشد؟ برای موفقیت در بازاریابی شما باید بتوانید، محتوای خوب تولید کنید و این اصل هم دقیقا بر روی محتوای خوب و ارزشمند برای مشتریان تأکید دارد که بتواند آن‌ها را جذب و به برند یا محصول و خدمات معرفی کند.

4. تعیین استراتژی بازاریابی:

در این اصل، باید راهبردهای بازاریابی خود را برنامه‌ریزی کنید. بر اساس شناخت بازار و هدف‌گذاری، تصمیم ‌گیری‌هایی انجام می‌شود که نشان‌دهنده چگونگی اجرای بازاریابی است. این شامل انتخاب کانال‌های تبلیغاتی، تعیین نقاط قوت و ضعف رقبا و تعیین مزیت رقابتی نیز می‌شود.

5. 4P بازاریابی:

این اصول شامل محصول، قیمت، مکان و تبلیغات است که با هم به عنوان “میکس بازاریابی” شناخته می‌شوند.

• محصول (Product):

شما باید محصول یا خدمت خود را طوری طراحی کنید که نیازها و انتظارات مشتریان را برآورده کند و از رقبا تمایز داشته باشد.

• قیمت (Price): 

تعیین قیمت مناسب برای محصول یا خدمت شما مهم است. قیمت باید با ارزش ارائه ‌شده و نیازهای مشتریان همخوانی داشته باشد.

• مکان (Place):

مکان توزیع محصول نقش مهمی در بازاریابی ایفا می‌کند. باید محصول به راحتی برای مشتریان قابل دسترسی باشد.

• تبلیغات  (Promotion):

استفاده از روش‌های تبلیغاتی مختلف برای اطلاع‌رسانی به مشتریان درباره محصول یا خدمت شما اهمیت دارد.

6. استفاده از رسانه‌های مناسب:

برای تبلیغات رسانه‌های بسیار زیادی وجود دارد، اینکه در کدام رسانه تبلیغات خود را انجام دهید تصمیمی است که بر روی سرنوشت کسب و کار شما تاثیر مستقیم خواهد داشت. از جمله مهمترین کانال‌های تبلیغاتی می‌توان به شبکه‌های مجازی، تلویزیون، رادیو و .. اشاره کرد.

7. رقبا را فراموش نکنید:

” تیم حریف مارو خوب آنالیز کرده بود!” تا حالا چندبار این جمله را از زبان مربی‌های فوتبال، کشتی، والیبال و.. شنیده‌اید؟ شاید فکر کنید که این جمله یک فرار روبه جلو است اما همیشه اینگونه نیست. گاهی اوقات یک آنالیز قوی و پیدا کردن نقطه ضعف می‌تواند یک حریف بزرگ را از پای درآورد. پس شما هم نگران رقیب‌های گردن کلفت خود در بازار نباشید و همیشه یک چشمتان روی‌ عملکرد آن‌ها باشد.

8. تنوع استراتژی:

برای کسب و کار خود استراتژی‌های مختلف بازاریابی داشت باشید تا بتوانید در صورت عدم جواب دادن یک استراتژی سریع به سراغ استراتژی‌های بعدی خود بروید. با توجه به تنوع مشتریان و نیازها، استفاده از چندین استراتژی بازاریابی می‌تواند موثر باشد.

9. همیشه بروز باشید:

بازار همیشه در حال تغییر است، محصولاتی که یک سال پیش ترند بوده‌اند امسال هیچ اهمیتی ندارند. روش‌ های بازاریابی هم دقیقا مانند مد هستند و نیاز است تا با توجه به تغییر جامعه و نیازهای مشتری‌ها استراتژی‌های بازاریابی خود را تغییر دهید.

10. پیگیری و ارزیابی:

این اصل مربوط به ارزیابی عملکرد بازاریابی و پیگیری نتایج است. با مشاهده و تجزیه و تحلیل داده‌ها، می‌توانید تغییرات لازم را در استراتژی‌های بازاریابی اعمال کنید تا بهره‌وری را بالا ببرید و به هدف خود نزدیک‌تر شوید.

نکته‌ی مهمی که در خصوص اصول بازاریابی وجود دارد این است که این اصول بازاریابی، همگی با یکدیگر در ارتباط هستند و به همراه یکدیگر کار می‌کنند تا برنامه‌های بازاریابی مؤثر و موفقیت‌آمیز را ایجاد کنند. این اصول بازاریابی، ابزارهای کارآمدی هستند که کسب‌وکارها می‌توانند با استفاده از آن‌ها به بهبود روند تبلیغات و فروش خود بپردازند و به موفقیت‌های بیشتر دست یابند.

تحول کسب و کارها در بازاریابی چیست؟

بازاریابی می‌تواند به کسب و کار شما از راه‌های بی شماری کمک کند، از جمله:

1. افزایش آگاهی از برند
2. تولید ترافیک وبسایت
3. افزایش درآمد
4. ایجاد اعتماد به نام تجاری شما
5. پیگیری معیارهای شما

ایجاد سطح بالایی از اعتماد به نام تجاری شما منجر به وفاداری مشتری و خرید بیشتر می‌شود. این نه تنها درآمد شما را افزایش می‌دهد، بلکه منجر به تبلیغات رایگان برای مجموعه شما توسط مشتریانتان می‌شود، که هنوز هم یکی از موثرترین انواع ارتقا فروش و معروف شدن نام تجاری شماست. بنابراین همواره در تمام مراحل بازاریابی اعتماد مشتریان را جلب کنید.

نمونه های موفق و خلاق در بازاریابی چیست؟

یکی از روش های بازاریابی حرفه ای مطالعه موردی نمونه های موفق و بررسی عوامل موثر در موفقیت آنها است. از این رو بررسی دو نمونه موفق زیر بسیار آموزنده است.

آبجوی هینکن Heineken اسپانسر رویدادهای بزرگ

برند محبوب آبجو، Heineken، کمپین های تبلیغاتی خود را بر روی مردان نسل هزاره (millennials) متمرکز می کند که جامعه هدف اصلی آنها هستند. آنها مردان علاقه مند به ورزش را با حمایت مالی از رویدادهایی مانند لیگ قهرمانان اروپا هدف قرار می دهند.

این برند آبجو هلندی همچنین اسپانسر جشنواره تابستانی Coachella، یکی از بزرگترین گردهمایی های این نسل، است. مطالعات نشان داده که مردان نسل هزاره از تبلیغات مستقیم بیزار هستند. بنابراین، بازاریابی رویدادها شیوه کارآمدی برای جلب توجه آنها است.

حمایت از یک رویداد محبوب در میان نسل هزاره، موقعیت برند را به عنوان یک برند جوان تقویت می کند. بعلاوه، آنها این فرصت را ایجاد می کند که با مصرف کنندگان رابطه ای نزدیک و صمیمانه داشته باشند.

درس بازاریابی: رویدادهای محبوب را برای حمایت مالی به دقت ارزیابی کنید. مواردی را انتخاب کنید که در راستای توجه مخاطبان شما قرار دارد تصویر برند شما را تقویت می کند.

Bounty مخاطبین خود را غافلگیر می کند

برند حوله کاغذی Bounty از تکنیک های بازاریابی چریکی برای غافلگیری مردم استفاده می کند. به عبارت ساده، بازاریابی چریکی به معنای قرار دادن برند در مقابل مردم به روش های غیرمنتظره است. Bounty در مناطق شلوغ مرکز شهر نیویورک، صحنه هایی بزرگ از کثیف کاری ایجاد کرد.

فنجان های قهوه ریخته بزرگ و بستنی های غول پیکر در حال ذوب توجه مردم را به خود جلب کرد. Bounty حوله های کاغذی خود را در کنار این آشفتگی قرار داد تا پیام خود را به شیوه ای بصری منتقل کند. آنها می توانستند از یک بیلبورد تبلیغاتی نیز استفاده کنند، اما بیلبورد هرکز تاثیری به این ماندگاری برای آنان ایجاد نمی کرد.

درس بازاریابی: به راه های غیر متعارف برای ارتباط با مشتریان فکر کنید. مشکل اصلی آنها چیست؟ راه حلی که برند شما برای آن ارائه می دهد را برجسته کنید.

بازاریابی حرفه ای با شرکت در کلاس بازاریابی

کلاس بازاریابی فرصت بی نظیری برای آموزش این علم با بررسی نمونه های موفق داخلی و خارجی برای شما است. در طی این دوره می توانید درکی عمیق از روش های نوین بازاریابی دست یابید و بهترین روش ها را برای کسب و کار خود انتخاب کنید.

سخن پایانی:

بازاریابی به عنوان یک هنر و علم، نقش بسیار مهمی در موفقیت کسب‌وکارها ایفا می‌کند. از طریق تحقیقات بازار، تحلیل رقبا و استفاده از استراتژی‌های مناسب، می‌توان بهترین راهکارها را برای تبلیغات و ترویج محصولات پیدا کرد. بازاریابی محتوا، بازاریابی دیجیتال و استفاده از شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های مختلف، امکان ارتقاء برند و جذب مشتریان جدید را به ارمغان می‌آورد.

همچنین، بازاریابی تحت عنوان بازاریابی رابطه‌ای می‌تواند ارتباط نزدیکتر با مشتریان را فراهم کند و به حفظ مشتریان فعلی کمک کند. استفاده از تحلیل‌های بازار، به‌روزرسانی روش‌ها و استفاده از اصول بازاریابی مهم در کسب‌وکارهای مدرن است. برنامه‌ریزی و بهره‌گیری از منابع مناسب در بازاریابی می‌تواند به رشد پایدار کسب‌وکار و ایجاد تجربه مثبت برای مشتریان منجر شود.

به امید موفقیت شما در دنیای چالش‌برانگیز بازاریابی و بهره‌گیری از بهترین راهکارها برای رشد و توسعه کسب‌وکارتان. به خود امیدوار باشید و با انگیزه به تلاش بپردازید. بازاریابی هوشمندانه و خلاقانه، کلید سفر موفقیت شما خواهد بود.