منظور از اخلاق در مذاکره چیست؟
اخلاق در مذاکره به مجموعه اصول، ارزش‌ها و رفتارهایی اشاره دارد که در فرآیند مذاکره باید رعایت شوند. این اصول شامل مسائلی مانند احترام به طرف مقابل، صداقت در ارائه اطلاعات، تعهد به توافقات دست‌یافته، حسن نیت در رفتار و تصمیم‌گیری و کارکرد بر اساس اصول اخلاقی می‌شود.
اخلاق در مذاکره نه تنها به ایجاد ارتباطات سالم و اعتماد میان طرفین کمک می‌کند، بلکه به دستیابی به نتایج موثر، پایدار و عادلانه نیز کمک می‌نماید. این اصول، اساسی‌ترین پایه‌های ساختاری است که مذاکرات با آن برخوردار از اعتبار، اثربخشی و پایداری خواهد بود.
11 اصل اخلاقی در مذاکره
در مذاکرات، رعایت اصول اخلاقی بسیار حائز اهمیت است، زیرا این اصول به ایجاد ارتباطات مثبت، اعتمادساز و رسیدن به توافقات پایدار کمک می‌کنند. در ادامه به 11 اصل اخلاقی مهم در مذاکرات اشاره می‌شود:
1. احترام به طرف مقابل:
احترام به دیگران به معنای توجه به نظرات، ارزش‌ها و حقوق آنها است. احترام به طرف مقابل به این معناست که فرد به موضوعاتی مانند دیدگاه‌ها، احساسات و نیازهای طرف مقابل احترام می‌گذارد و در مقابل توجیهات و انتقادات، رفتارهای مناسب از خود نشان می‌دهد. این احترام باعث ایجاد ارتباطات مثبت و سازنده می‌شود، که در نهایت به رسیدن به توافقات موفق کمک می‌کند.
2. صداقت و شفافیت:
صداقت و شفافیت در ارتباطات مذاکراتی، اعتماد را تقویت می‌کند و از بروز ابهامات و اشتباهات جلوگیری می‌کند، صداقت به معنای ارائه اطلاعات دقیق، صادقانه و بدون پنهان‌کاری است، در حالی که شفافیت به معنای ارائه اطلاعات بدون اشتباه یا تعویض آنها است. این دو اصل باعث ایجاد ارتباطات قوی‌تر و اعتماد بیشتر بین طرفین می‌شوند.
3. تعهد به توافقات:
تعهد به توافقات یکی از اصول اساسی و حیاتی در مذاکرات است که نشان‌دهنده اعتماد و رعایت اصول اخلاقی مذاکراتی است. وقتی دو طرف در یک مذاکره به یک توافق می‌رسند، تعهد به اجرای آن توافق اساسی‌ترین قدم برای ایجاد اعتماد و پایداری در روابط بین طرفین است.
به عنوان نمونه، اگر یک طرف به توافقی دست پیدا کرده ولی بعداً از اجرای آن توافق منصرف شود، این می‌تواند به آسیب‌های جدی به اعتماد بین طرفین وارد شود و ممکن است منجر به شکست مذاکرات یا حتی تعدیلاتی غیرقابل پیش‌بینی شود.
4. حسن نیت و اراده به همکاری:
حسن نیت و اراده به همکاری دو اصل اخلاقی مهم در مذاکرات هستند که اساس تعاملات موثر و مثبت بین طرفین را تشکیل می‌دهند. حسن نیت به معنای داشتن اراده صادقانه برای دستیابی به توافقاتی است که برای هر دو طرف منافع متقابل و عادلانه را فراهم می‌کند.
اراده به همکاری نیز به معنای تمایل و آمادگی فعال برای بکاربردن انرژی و تلاش برای رسیدن به توافقات است. این اصل نشان می‌دهد که هر طرف آماده است به جای ایجاد تنش و مواجهه با موانع، با دیگری همکاری کند تا به یک توافق مشترک برسند که منافع هر دو طرف را تأمین می‌کند.
5. منصفانه بودن:
این اصل بر این ایده متکی است که هر طرف باید در مذاکرات به طور منصفانه به نیازها و مصالح طرف مقابل توجه کند و تلاش کند تا به یک توافق عادلانه و برابر برسد که برای همه طرفین منافعی را فراهم می‌آورد. همچنین، این اصل به منظور جلوگیری از استفاده از روش‌های ناعادلانه و فشار‌گذاری در مذاکرات است.
6. تحمل:
تحمل نقد و انتقادات و عدم پاسخ به این نقد‌ها با خشونت، نشان از اخلاق در مذاکرات است. توانایی تحمل فشارها و نقد‌ها، به طرفین کمک می‌کند که بهترین تصمیمات را با تمرکز بر روی موضوعات مذاکراتی بگیرند. مذاکره‌گران باید توانایی تحمل فشارها و انتقادات را داشته باشند و در برابر آنها مقاومت نمایند تا فرآیند مذاکره به بهترین شکل ممکن پیش برود.
7. رفتار مودبانه:
رفتار مودبانه و ادبی در مذاکرات، از اصول اخلاقی است که احترام به طرف مقابل را نشان می‌دهد. در این اصل، مذاکره‌گران باید با احترام با طرف مقابل برخورد کنند و از رفتارهایی که ممکن است به نظر دیگران ناشایسته یا ناپسند باشد، پرهیز کنند. این رفتارها می‌تواند به ایجاد فضایی مثبت و سازنده برای مذاکرات کمک کند و باعث افزایش اعتماد میان طرفین شود.
8. عدم استفاده از تهدیدات و فشارها:
استفاده از تهدیدات یا فشارها به منظور به دست آوردن مزایا در مذاکرات، مغایر با اخلاق مذاکراتی است و می‌تواند به زخمی شدن روابط منجر شود. به جای این رویکرد، بهتر است طرفین از راه‌های مثبت و مصالحه آمیز استفاده کنند تا به توافقات مطلوب برسند.
9. مدیریت تنش:
این اصل بر اهمیت کنترل تنش‌ها و حفظ فضایی آرام و مسالمت‌آمیز در طول مذاکرات تأکید دارد. با مدیریت تنش‌ها و جلوگیری از بروز تعارض‌های بیش‌ازحد، می‌توان از روند مذاکرات بهره‌مندی کرد و به دست‌یافتن به توافقات مطلوب نزدیک‌تر شد.
10. احترام به زمان:
احترام به زمان یکی از اصول اخلاقی مهم در مذاکرات است که به معنای ارزش‌گذاری و رعایت وقت و زمان طرف مقابل است. احترام به زمان شامل دقت به زمان‌بندی مذاکرات، حضور به موقع در جلسات، انجام کارها و ارائه پاسخ‌ها در زمان مناسب است. همچنین، این اصل اخلاقی نشان‌دهنده اهمیت احترام به وقت طرف مقابل و تلاش برای اجتناب از تأخیرها و تعویق‌های غیرضروری در فرآیند مذاکره است..
11. افزایش انعطاف‌پذیری:
افزایش انعطاف‌پذیری و توانایی پذیرش تغییرات و تطبیق با شرایط مختلف، از اصول اخلاقی در مذاکرات است که به افزایش کیفیت واکنش‌ها و تصمیم‌گیری‌ها کمک می‌کند. این اصل اخلاقی بر این ایده متکی است که مذاکره کنندگان باید بتوانند در مواجهه با تغییرات و نیازهای جدید، با انعطاف و آمادگی به تغییر، به دنبال راه‌حل‌هایی باشند که به نفع هر دو طرف می‌باشد.
این اصول همگی به تقویت فرآیند مذاکرات و ایجاد روابط موثر و سازنده بین طرفین کمک می‌کنند. همچنین، رعایت این اصول می‌تواند به دست‌یافتن به توافقات عادلانه، پایدار و موثر کمک کند.
سخن پایانی
اخلاق در مذاکره به عنوان یکی از مفاهیم کلیدی و حائز اهمیت در فرآیند مذاکرات، نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. رعایت اصول اخلاقی در مذاکرات، نه تنها به ایجاد ارتباطات مثبت و سازنده میان طرفین کمک می‌کند، بلکه باعث افزایش اعتماد، پایداری توافقات و دستیابی به نتایج موثرتر می‌شود.
از اهمیت اخلاق در مذاکره می‌توان به تأثیر مثبت آن بر کیفیت روابط انسانی، ایجاد فضایی امن برای بحث و تبادل نظر، افزایش احترام و توجه به نیازها و مصالح طرفین اشاره کرد. بنابراین توجه به اصول اخلاقی در مذاکرات به دستیابی به نتایجی عادلانه، پایدار و موثر کمک می‌کند و منجر به بهبود کیفیت فرآیند مذاکره و ارتقاء روابط انسانی می شود.
