فواید فردی و اجتماعی داشتن اصول برنامه ریزی
یک مطالعه موردی در UCLA توسط امیلی ون سوننبرگ (Emily van Sonnenberg) انجام شده است که از دانش آموزان خواست که یک دفترچه هدف داشته باشند. هر روز صبح، آنها نیت خود را برای آن روز یادداشت می‌کردند.
بخشی از نتایج این مطالعه در سایت betterup نشان می‌دهد، دانش‌آموزانی که اهداف خود را یادداشت می‌کنند، 92 درصد بیشتر از کسانی که اهداف خود را یادداشت نمی کنند، به آنها دست می یابند. حالا بیایید نگاهی دقیق تر به مزایای برنامه ریزی زندگی و اینکه چگونه به شما در دستیابی به اهدافتان کمک می‌کند بیندازیم.
بیشتر بخوانید : بنویس تا موفق شوی
1. یک برنامه زندگی به شما کمک می‌کند تا رویاهای خود را به واقعیت تبدیل کنید
یک برنامه زندگی به شما این اعتماد به نفس را می‌دهد که بتوانید اقدام کنید و بر ترس‌های خود غلبه کنید.
2. برنامه زندگی به شما کمک می‌کند اولویت بندی کنید
تهیه یک برنامه زندگی به شما کمک می‌کند اولویت‌های خود را شناسایی کنید. به این ترتیب، شما فقط روی چیزهایی تمرکز می‌کنید که شما را در جهت رؤیاهایتان حرکت می‌دهند.
بیشتر بخوانید : تمرکز روی هدف های زندگی و تاثیر آن در موفقیت و کامیابی
3. برنامه زندگی به شما کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری بگیرید
دانستن اهداف و ارزش‌های خود می‌تواند فرایند تصمیم گیری شما را هدایت کند. این به شما کمک می‌کند تا تصمیماتی مطابق با آنها بگیرید.
4. برنامه زندگی شما را باانگیزه نگه می‌دارد
نوشتن اهداف برای تمرکز روی آنها ضروری است. برنامه زندگی خود را در جایی قرار دهید که بتوانید آن را ببینید و هر روز آن را بخوانید تا انگیزه داشته باشید.
5. یک برنامه زندگی باعث می‌شود احساس قدرت کنید
یک برنامه زندگی به شما احساس کنترل بر سرنوشتتان می‌دهد. به شما یادآوری می‌کند که توانایی رسیدن به رؤیاهایتان در دستان شماست.
برنامه ریزی چگونه رخ می‌دهد
برنامه ریزی شبیه بخش پیچیده‌ای از کنترل فضاپیما است که تیم‌های مختلفی درگیر آن هستند. درون یک برنامه ریزی، اجزای سیستم شناختی مغز شما نقش همان تیم ها را ایفا می‌کند و شما باید در لحظه امور مختلفی را برای انجام یک کار هماهنگ کنید.
فرض کنید هدف شما خرید یک بطری شیر است. ممکن است کار ساده ای به نظر برسد، اما اگر آن را تجزیه کنید، کارهای کوچک زیادی درگیر است: پیدا کردن سوییچ، یافتن کیف پول، استارت ماشین، رانندگی، یافتن مارک مورد نظر شیر، خرید شیر و …
از سوی دیگر، برنامه ریزی همچنین قوانینی به نام محدودیت ها را در نظر می گیرد که امکان و عدم امکان انجام وظایف را کنترل می‌کنند. دو مورد از محدودیت های مثال قبلی این است که شما باید سوییچ و کیف پول خود را قبل از راه افتادن به سمت فروشگاه پیدا کنید.
موضوع دیگر، زمان بندی است که می توان آن را به عنوان تعیین اینکه آیا منابع کافی برای اجرای طرح در دسترس است یا خیر، در نظر گرفت. دو منبعی که زمان بندی باید در مثال بالا در نظر گرفته شود، سوخت و زمان هستند.
اگر اتومبیل شما سه لیتر بنزین مصرف می‌کند تا به فروشگاه بروید و به خانه برگردید و ماشین شما فقط یک لیتر بنزین دارد، باید برنامه ای ایجاد کنید که قبل از تمام شدن بنزین، به پمپ بنزین بروید. اگر 15 دقیقه رانندگی به فروشگاه طول می کشد، فروشگاه در ساعت 10:00 بسته می‌شود و در حال حاضر ساعت 9:30 است، باید این محدودیت زمانی را نیز هنگام برنامه ریزی وظایف خود در نظر بگیرید.
چرا که شما در طول روز، در حال اجرای برنامه هایی هستید که مغزتان برای رسیدن به اهداف روزانه خود در نظر می گیرد. ایجاد برنامه برای رسیدن به هدف کافی نیست.
در شکل زیر به سایر نکات برنامه ریزی اشاره شده است.
اصول جهت دهنده به برنامه ریزی درست چیست؟
یک برنامه ریزی درست مثل بنای ساختمانی که اسلوب معماری را رعایت کرده و دارای پایه‌های قوی است، روی اصولی استوار است و این اصول نقش ستون‌های خانه را ایفا می‌کنند. در اینجا شرحی خلاصه از این اصول ارائه شده است.
● اصل اشتیاق
اشتیاق به برنامه ریزی، انرژی و تمرکز می‌دهد. چنین اصلی، دید ما را محدود می‌کند تا توجه بر طرحمان غالب شود و حواس پرتی ها در پس زمینه محو شوند. اشتیاق را می توانید در کودکانی ببینیم که در حال دیدن انیمیشن مورد علاقه و یا بازی کامپیوتری عزیزشان هستند. آنها در آن لحظه حتی متوجه گرسنگی و تشنگی نمی شوند و تنها هدفشان را دنبال می کنند.
● اصل خلاقیت
زمانی را برای تفکر خلاقانه در مورد مسائلی که در حال حل آنها هستید اختصاص دهید تا بتوانید از راه‌های ساده‌تر درون مسائل کنجکاوی کنید. چون همیشه تجارب قبلی کارآمدترین اصول را نمی‌سازد.
● اصل نفوذ
حمایت افراد دیگر به ساخت یا شکست پروژه شما کمک خواهد کرد. بنابراین زمانی که در حال آماده سازی برنامه‌های خود هستید، در نظر بگیرید که آیا می‌توانید دیگران را متقاعد کنید تا بتوانید آنچه را که نیاز دارید به دست آورید.
بیشتر بخوانید : بررسی تمامی تکنیک های متقاعد سازی
● اصل اولویت‌ها
قبل از برنامه ریزی شغلی، هدف خود را تعیین کنید – اولویت‌های زندگی خود را.
آقای ماکسول (Maxwell) می‌گوید: «برای رسیدن به هدف، سریع دویدن نیست که مهم است، در مسیر درست به سمت هدف بودن است که شما را خواهد رساند.»
● اصل انعطاف پذیری
به یاد داشته باشید که همه چیز طبق برنامه‌های شما پیش نمی‌رود، پس برای بداهه گویی آماده باشید. آقای ماکسول خاطرنشان می‌کند: “برخی از بهترین چیزهایی که در زندگی دریافت کرده‌ام، شگفتی هایی بوده اند که هرگز نمی توانستم از قبل برنامه ریزی کنم.”
بیشتر بخوانید : چرا باید انعطاف پذیر باشیم؟
شناخت گونه‌های مختلف برنامه ریزی
زمانی که از برنامه ریزی صحبت می‌کنید، باید این نکته مهم را به یاد داشت که همه اهداف را نمی‌توان بر مبنای یک نوع برنامه ریزی پیش برد، بنابراین مهم است که شما یکی از سنخ‌ها یا گونه‌های مرتبط با هدف و شخصیت و توان خود را انتخاب کنید.
در اینجا به انواع برنامه ریزی جهت راهنمایی برای انتخاب استراتژی و گونه بهتر اشاره شده است:
① برنامه استراتژیک:
جهت گیری خارجی قوی دارد و کل هدف شما را پوشش می‌دهد. این برنامه ریزی با پرسیدن سوال در مورد هدف شروع می‌شود و به تمام منابع و نیروهای کمک کننده شما در جهان بیرون توجه دارد.
② برنامه تاکتیکی:
برنامه‌های تاکتیکی اهداف و برنامه‌های استراتژیک گسترده را به اهداف و برنامه‌های خاص تبدیل می‌کند. این نوع از برنامه ها دارای انعطاف هستند و پیش از شروع شرایط را در نظر می‌گیرند و در لحظه اجرا نیز، بر حسب شرایط، خود را سازگار می‌کنند.
در زندگی امروزه این نوع از برنامه ریزی کارآمدی مطلوبی دارد. چرا که زندگی در برخی لحظات پیش بینی ناپذیر، کنترل ناپذیر و برخلاف میل ما می‌شود و در این لحظات نیاز است تا شما بتوانید در زمانی کوتاهی، سازگاری خود را پیدا کنید.
③ برنامه عملیاتی:
برنامه‌های عملیاتی رویه‌ها و فرایندهای خاص مورد نیاز را در نظر می‌گیرند، اینکه شما چه استعدادی دارید؟ از چه میزان انرژی برخوردار هستید؟ امکانات در دسترس شما برای رسیدن به هدف چقدر است؟ از سوی دیگر این برنامه ریزی، عمدتاً بر روی فعالیت‌های روزانه و مشاغل معمول تمرکز دارد.
علاوه بر این موارد، برخی از برنامه ریزی‌ها مبتنی بر زمان هستند که در ادامه به طرح این موارد، می‌پردازیم.
ابزارهای کارآمد برای طرح یک برنامه ریزی واقع‌نگر
پیش از شناخت ابزارها، با هم به این گفته توماس ادیسون (Thomas Edison) توجه کنیم که می‌گفت:
«اگر همه ما کارهایی را انجام می‌دادیم که توانایی انجامشان را داریم، خودمان را متحیر می‌کردیم».
درون این چشم‌انداز، نوعی واقع بینی ترویج می‌شود که به ما می‌گوید، نتایج تصمیمات ما با نیت تصمیمات ما همواره فاصله دارند. در اینجا ابزارهایی که راه رشد را روان‌تر می‌کنند، می‌شناسیم. ابزار اول اینکه، جامع‌نگر باشید.
به عنوان مثال در ازدواج، هنگام تعیین اهداف شخصی، ابتدا باید موقعیتی را که در حال حاضر در آن قرار داریم بررسی کنیم. شاید از نظر مالی بسیار خوب عمل کرده‌اید، اما روابط شخصی شما به شدت ضعیف است.
شاید ازدواج شما امن و دوستانه باشد، اما در زمینه عاشقانه آتش مدت‌هاست که کم‌رنگ شده است. ما باید یک ارزیابی صادقانه داشته باشیم که کجا موفق بوده‌ایم و کجا شکست خورده ایم. ابزار بعدی، وجود ذهنیت و تعادل مناسب است.
نگرش شما چگونه است؟ آیا بیش از حد تهاجمی و ساینده هستید؟ ذهنیت شما باید در تعادل مناسب باشد. مقدار زیاد یا خیلی کم هر یک از مواد تشکیل دهنده خاص می‌تواند شما را به مسیرهای اشتباه هدایت کند.
ابزار بعدی، تعهد به بهبود سلامت جسمانی است. زمانی که در مورد اهداف زندگی صحبت می‌کنید، یک مکان خوب برای شروع این است که مطمئن شوید که واقعاً 10 سال آینده زنده خواهید بود. این دیدگاه مطمئناً با سلامت جسمانی خوب شروع می‌شود.
در جدول زیر به سایر ابزارهای کارآمد برای برنامه ریزی اشاره شده است که می‌توانید توضیحات آنرا در سایت allprodad دنبال کنید.
| لذت بردن از شغل | توسعه همدلی و گسترش روابط عاطفی | ایجاد فراغت‌های فرهنگی در زندگی |
| قبول اصل اتفاق | شناخت دلایل شکست‌ها | آشنایی با زندگی سرنوشت بزرگان |
آشنایی با شیوه‌های هدفگذاری برای طراحی یک برنامه ریزی بنیادی
یک واقعیت مهم که تعیین کننده پایداری برنامه ریزی شما است، قدرت هدفگذاری شما است. هدفگذاری پایه و اساس چیزهایی است که می‌خواهیم در زندگی انجام دهیم و بدون یک پایه محکم، معمولا تمرکز خود را روی اهداف نهایی خود از دست می دهیم.
بیشتر بخوانید : هدفگذاری و برنامه ریزی
اما، قبل از شروع به تعیین اهداف مؤثر، باید انواع اهداف را بدانید و خود را با پرسش‌های مهمی که در ادامه طرح شده مواجه کنید.
| نوع هدف | پرسش | توضیحات |
| اهداف شغلی | 5 سال دیگر خودت را کجا می‌بینی؟ | برای دستیابی به اهداف شغلی خود، داشتن اهداف شغلی کوتاه مدت و بلند مدت بسیار مهم است. به عنوان مثال، اگر می‌خواهید مدیرعامل یک شرکت شوید، باید به یک سری اهداف کوتاه مدت دست پیدا کنید تا به این هدف بلند مدت برسید. |
| اهداف مالی | با چه داشته‌ها و دستاوردهای مادی قانع می‌شوم؟ | بهترین تخمین خود را برای هر یک از اهداف مالی خود بنویسید، اینکه چقدر زود می‌خواهید به آنها برسید و چقدر باید هر ماه برای رسیدن به آن پس‌انداز کنید. برای رسیدن به یک هدف مالی همیشه لازم نیست درآمد خود را افزایش دهید. در عوض، تصمیمات هوشمندانه‌تری را برای «پیدا کردن» پول بدون کسب درآمد بیشتر شروع کنید. |
| اهداف توسعه شخصی | چه چیزهایی را می‌خواهم در شخصیت خود بسازم؟ | این هدف به شما این شناخت را می‌دهد که پول همه چیز نیست. توسعه شخصی یک فرایند مادام‌العمر است که همه ما باید روی آن سرمایه گذاری کنیم. توسعه شخصی یک صرفه جویی در زمان است. هر چه بهتر شوید، زمان کمتری برای رسیدن به اهدافتان می‌گذرد. |
| اهداف معنوی | ارزش‌ها و اعتقاداتم چیست؟ | اهداف معنوی به رشد و بلوغ معنوی ما کمک می‌کنند. آنها همچنین در مورد مشارکت بیشتر در جامعه، کمک و مراقبت از دیگران هستند. |
گام‌های مرتبط با اصول برنامه ریزی
از پرسش‌های رایج این است که چگونه یک برنامه زندگی بسازیم؟ در اینجا یک مسیر 7 مرحله‌ای را با ما تمرین کنید.
❶ یک چشم‌انداز ایجاد کنید
برای شروع، زندگی رؤیایی خود را تصور کنید. تا حد امکان در جزئیات دقیق باشید. از قبل خود را در آنجا تصور کنید و دیدگاه خود را بنویسید. سعی کنید واقع بین باشید، اما در عین حال، خودتان را از رؤیاهای بزرگ باز ندارید.
❷ خودارزیابی انجام دهید
هنگام انجام خودارزیابی، به بخش‌های مختلف زندگی خود نگاه کنید، از جمله: روابط، رشد شخصی، امور مالی، سلامتی، هر منطقه را در سطح رضایت از یک تا پنج درجه بندی کنید.
❸ زندگی خود را در اولویت قرار دهید
در این مرحله نیازی به تعیین اهداف دقیق ندارید. هدف این مرحله این است که تصمیم بگیرید چه چیزی ضروری است و چه چیزی را باید رها کنید.
❹ ارزش‌های خود را شناسایی کنید
به عنوان مثال، اگر مسیر شغلی شما مسیری بوده است که درآمد شما به طور پیوسته در طول زمان افزایش یافته است، نشان می‌دهد که پول یکی از ارزش‌های اصلی شماست.
❺اهداف SMART را تعیین کنید
این روش مخفف این موارد است: خاص باشد. قابل اندازه گیری باشد. قابل دستیابی باشد. مرتبط با اولویت‌ها و ارزش‌های شما باشد. محدود به زمان باشد.
❻یک طرح اقدام را ترسیم کنید
اقدامات روزانه‌ای را که در طول زمان اضافه می‌شوند و به شما کمک می‌کنند تا شتاب بیشتری داشته باشید را شناسایی کنید. آنها را در تقویم خود برنامه ریزی کنید و متعهد شوید که هر روز اقدام کنید.
❼ تنظیم گر روزانه داشته باشید
همه ما در نقطه‌ای با شکست مواجه می‌شویم و این اشکالی ندارد. اگر هدفی را از دست دادید، تسلیم نشوید و مجدد خود را تنظیم کنید.
نتایج یک پژوهش آماری با عنوان «عوامل مؤثر و تأثیرگذار بر امور مالی شخصی؛ مدیریت بزرگسالان جوان» در سال 2020 که توسط یا کوکو هت (Ye Ko Ko Htet) انجام شده نشان می‌دهد که عوامل اثرگذار متفاوتی در موفقیت یک برنامه ریزی مالی شخصی وجود دارند و از سویی سهم هر یک از عوامل، متفاوت است.
به عنوان مثال نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که کسب شایستگی های مالی برای کودکان بسیار مهم است و والدین 94 درصد در موفقیت مالی فرزندان خود نقش دارند و آنها نه تنها مربیان بزرگ مالی برای کودکان هستند بلکه مسئول آموزش امور مالی به فرزندان خود هستند.
از سوی دیگر رسانه های جمعی دارای نقش مهمی هستند و منابعی همچون تلویزیون، مجلات و روزنامه ها و رادیو به طور غیرمستقیم بر نوع تصمیم گیری افراد اثر می گذارد.
بنابراین مهم است که از لحاظ شنیداری خود را با چه منابعی از دانش رسانه ای مواجه می‌کنید. در ادامه و در قالب ارائه یک نمودار به سایر فاکتورهای اثرگذار بر حسب نمره ضریب عاملی پرداخته شده است. ضریب عاملی یک مفهوم در سنجش های اجتماعی است که نمره شاخص اثرگذار یک عامل را نشان می‌دهد. البته برای مطالعه می‌توانید به اصل مقاله در سایت dspace مراجعه کنید.
سخن نهایی
برنامه ریزی یک فرآیند حیاتی و مهم برای کسب و کارها است که اهمیت آن در ارتقا و بهره‌وری، دستیابی به اهداف، مدیریت زمان و تصمیم‌گیری بهتر مشخص می‌شود. اصول برنامه ریزی و اجرای آن به ما کمک می‌کند تا با دقت به اهداف خود نگاه کرده و راه‌های موثری برای دستیابی به آنها انتخاب کنیم. با شرکت در دوره برنامه ریزی فروش آکادمی بازار می‌توانید توانمندی‌های خود را در این زمینه تقویت کنید.
