چرخه‌ عمر محصول | تمام آنچه که باید در مورد چرخه‌ عمر محصول بدانید(Product Life Cycle)

چرخه‌ عمر محصول چیست؟

اصطلاح چرخه‌ عمر محصول به مدت زمانی اطلاق می‌شود که یک محصول وارد بازار می‌شود تا زمانی که از قفسه‌ها خارج شود. چرخه عمر یک محصول به چهار مرحله تقسیم می‌شود

1. معرفی
2. رشد
3. بلوغ
4. کاهش

این مفهوم توسط مدیران و متخصصان بازاریابی به عنوان عاملی برای تصمیم گیری در مورد مناسب بودن زمان افزایش تبلیغات، کاهش قیمت، گسترش بازارهای جدید یا طراحی مجدد بسته بندی استفاده می‌شود. فرایند استراتژی سازی راه‌های حمایت و نگهداری مستمر از محصول را مدیریت چرخه‌ عمر محصول می‌نامند.

چرخه‌ عمر محصول چگونه کار می کند؟

محصولات، مانند مردم، چرخه عمر دارند. یک محصول با یک ایده آغاز می‌شود و در محدوده تجارت مدرن، احتمالا تا زمانی که تحت تحقیق و توسعه قرار نگیرد، فراتر نمی‌رود.

مراحل چرخه عمر محصول

همان طور که در بالا ذکر شد، چهار مرحله کلی در چرخه‌ عمر محصول وجود دارد

مرحله اول : معرفی

این مرحله از چرخه‌ عمر محصول به طور کلی شامل سرمایه گذاری در تبلیغات و یک کمپین بازاریابی است که بر آگاهی مصرف کنندگان از محصول و مزایای آن متمرکز است.

مرحله دوم : رشد

اگر محصول موفق باشد، سپس به مرحله رشد می‌رود. این امر با افزایش تقاضا، افزایش تولید و افزایش در دسترس بودن مشخص می‌شود.

مرحله سوم : بلوغ

این سود آورترین مرحله است، در حالی که هزینه‌های تولید و بازاریابی کاهش می‌یابد.

مرحله چهارم : کاهش

بعد از موفقیت یک محصول رقابت بیشتری ایجاد می‌شود، زیرا سایر شرکت‌ها از موفقیت او تقلید می‌کنند. گاهی اوقات با افزایش یا کاهش قیمت یک محصول ممکن است سهم بازار را از دست بدهد و افول خود را آغاز کند. هنگامی که محصولی با موفقیت وارد بازار می‌شود، تقاضا افزایش می‌یابد، بنابراین محبوبیت آن افزایش می‌یابد.

این محصولات جدیدتر در نهایت محصولات قدیمی را از بازار بیرون می‌کنند و عملا جایگزین آن‌ها می‌شوند. شرکت‌ها تمایل دارند تلاش‌های بازاریابی خود را با رشد محصول جدید محدود کنند؛ زیرا هزینه تولید و عرضه محصول کاهش می‌یابد. هنگامی که تقاضا برای محصول کاهش می‌یابد، ممکن است به طور کامل از بازار خارج شود.

مراحل چرخه‌ عمر محصول بر نحوه عرضه آن به مصرف کنندگان تاثیر می‌گذارد. یک محصول جدید باید معرفی شود، در حالی که یک محصول بالغ باید از رقبای خود متمایز شود.

شرکت‌هایی که در هر چهار مرحله مدیریت خوبی داشته باشند می‌توانند سودآوری را افزایش داده و بازده خود را به حداکثر برسانند. شرکت‌هایی که قادر به افزایش هزینه‌های بازاریابی و تولید خود نیستند، در نهایت باعث محدودیت ماندگاری محصولات خود می‌شوند.

چرخه‌ عمر محصول در یک مثال

در سال 1965، تئودور لویت، استاد بازاریابی، در Harvard Business Review نوشت که مبتکر بیشترین ضرر را دارد زیرا بسیاری از محصولات واقعا جدید در مرحله اول چرخه عمر خود یعنی مرحله معرفی شکست می‌خورند.

این شکست تنها پس از سرمایه گذاری پول و زمان قابل توجهی برای تحقیق، توسعه و تولید رخ می‌دهد و این حقیقت مانع از آن می‌شود که بسیاری از شرکت‌ها حتی چیزهای جدید را امتحان کنند. به گفته او، آن‌ها منتظر هستند تا شخص دیگری موفق شود و سپس موفقیت را شبیه سازی می‌کند.

بسیاری از موفق‌ترین محصولات روی زمین تا زمانی که ممکن است در مرحله بلوغ به حالت تعلیق درآمده و تحت تغییرات به روز و طراحی مجدد برای متمایز نگه داشتن آن‌ها قرار می‌گیرند.

به عنوان مثال می‌توان به رایانه‌ها و آیفون‌های اپل، پرفروش‌ترین کامیون‌های فورد و قهوه استارباکس که همگی دارای تغییرات کوچکی با تلاش‌های بازاریابی هستند اشاره کرد که به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در نظر مصرف کنندگان احساس منحصر به فرد و ویژه‌ای ایجاد کنند.

انتخاب استراتژی چرخه‌ عمر محصول

بر طبق تئوری چرخه‌ عمر محصول، محصولات از سه مرحله می‌‌گذرند و در هر مرحله باید استراتژی بازاریابی خاصی را طراحی و اجرا کرد.

مراحل استراتژی چرخه عمر محصولات:

1. استراتژی معرفی
2. استراتژی تمایز و رقابت
3. استراتژی حفظ

استراتژی معرفی زمانی اجرا می‌‌شود که اکثر مشتریان احتمالی با محصول مورد نظر غریبه هستند، استراتژی تمایز و رقابت در زمانی طراحی و اجرا می‌شود که اکثریت مشتریان احتمالی حداقل یکی از محصولات رقیبان را امتحان کرده باشند.

استراتژی حفظ در شرایطی استفاده می‌شود که هزینه جلب مشتریان جدید بسیار پرهزینه‌تر از حفظ مشتریان فعلی است. با ارتباط دادن و وارد کردن این استراتژی‌ها طرح چرخه‌ عمر محصول خود می‌توانید استراتژی مناسب خود را در مراحل مختلف ایجاد کنید.

همه روزه محصولات زیادی تولید می‌شوند، پخش می‌شوند و توسعه داده می‌شوند. سپس وقتی محصولات جایگزین چرخه‌ زندگی خود را آغاز می‌کنند، آن محصولات از دور خارج می‌شوند. استراتژی فروش و بازاریابی شما، با توجه به اینکه محصول شما در کدام مرحله از چرخه‌ عمر خود قرار دارد، متفاوت خواهد بود. برای استفاده مناسب از مفهوم چرخه‌ عمر محصول می‌بایست در یک چشم انداز بلند مدت به بازار نگاه کنید.

چگونه از چرخه عمر محصول به نفع خود استفاده کنیم؟ برگرفته از دوره آموزش مدیریت بازاریابی و فروش

شرکت هایی نمودار چرخه عمر محصول خود را درک نمی کنند، به مشکل برمی خورند. بررسی تبلیغات، بسته بندی محصول و شیوه قیمت گذاری آن بسیار مهم است. آیا محصول نیازهای بازار هدف خود را برآورده می کند؟ هنگامی که فروش راکد می شود، بسیاری از شرکت ها استراتژی بازاریابی خود را تغییر می دهند و بر بازاریابی گروه جمعیتی جدیدی تمرکز کنند تا محصول خود به بخش دیگری از بازار معرفی کنند.

تجزیه و تحلیل چرخه عمر محصول (PLC) به شرکت ها کمک می کند تا بدانند که چه زمانی نیاز به طراحی محصول جدید یا اصلاح محصول فعلی دارند. به عنوان مثال، سرویس پخش آنلاین نتفلیکس خدمات خود را از تحویل دی وی دی به مشترکان به پخش فیلم ها و سریال های تلویزیونی به صورت آنلاین تغییر داد که با موفقیت زیادی روبرو شد.

شرکت ها با بررسی جایگاه محصولشان در چرخه عمر محصول، می توانند به نوآوری ادامه دهند تا با فناوری جدید همگام شوند، محصولات خود را متنوع کنند، با رقبا همگام باشند و به طور بالقوه عمر محصول خود را در بازار افزایش دهند.

شما نیز می توانید با درنظر گرفتن چرخه عمر محصولاتتان، بهترین زمان برای نوآوری و تولید محصولات جدید را انتخاب کنید. در دوره آموزش مدیریت بازاریابی و فروش، به تمامی مباحث مرتبط با چرخه عمر محصول و تاثیر آن بر میزان فروش محصولات پرداخته می شود.