وظایف مدیر مالی؛ از تنظیم گزارش‌های مالی تا مشاوره در تصمیم‌های استراتژیک

مدیر مالی کیست؟

مدیر مالی بالاترین رتبه شغلی مالی در یک سازمان است و مسئول مستقیم امور مالی کسب و کار است.

مدیر مالی مسئول ایجاد یک تیم مالی و حسابداری، ایجاد تعادل میان درآمدها و هزینه‌ها، نظارت بر عملکردهای برنامه ریزی و تجزیه و تحلیل مالی، ارائه توصیه‌هایی در مورد ادغام و تملک، کسب بودجه، کار با رؤسای بخش‌های گوناگون برای تجزیه و تحلیل داده‌های مالی و بودجه‌های دریافتی، تأیید درستی گزارش‌ها و مشاوره با هیئت مدیره و مدیر عامل در مورد استراتژی‌های پیش رو است.

مدیران مالی ممکن است بر اساس بینش مالی و دانش خود، توصیه‌هایی را در مورد همه بخش‌ها از زنجیره تأمین گرفته تا بازاریابی ارائه کنند.

مدیران مالی با نگاهی به آینده، از نزدیک با مدیرعامل کار می‌کنند و پیشنهادهای استراتژیک به آنها می‌دهند.

وظایف مدیر مالی چیست؟

یک مدیر مالی اغلب چندین نقش را در یک شرکت به عهده می‌گیرد. مدیر مالی به عنوان رهبر، مشاور مالی و استراتژیست به کسب و کار کمک می‌کند. یعنی از یک سو مسئولیت نظارت بر فعالیت‌های مالی سازمان و عملکرد متخصصان مالی و حسابداری را دارد و از سوی دیگر مشاوره تخصصی به مدیرعامل و همتایان او می‌دهد.

یک نظرسنجی که در زمستان 2021  توسط Brainyard انجام شد، نشان داد که نقش استراتژیک مدیران مالی به مرور زمان پر رنگ تر شده است.

در ادامه فهرست جامعی از مسئولیت‌های مدیر مالی ارائه شده است که در هر شرکتی تمام یا بخشی از آنها بر عهده آنها است.

وظایف عمومی مدیر مالی

• رهبری و مدیریت بخش مالی
• برنامه ریزی مالی شرکت
• انجام مدیریت ریسک با تجزیه و تحلیل بدهی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های سازمان
• تصمیم گیری در مورد استراتژی‌های سرمایه گذاری با در نظر گرفتن ریسک‌های نقدی و نقدینگی
• ارائه توصیه‌های استراتژیک مالی به مدیرعامل و تیم اجرایی
• شناسایی و رفع خطرات مالی احتمالی برای شرکت
• نظارت بر تمام تصمیمات مالی، مانند بودجه‌بندی و حسابرسی
• پیاده سازی استراتژی‌ها و سیستم‌هایی برای بهبود عملکرد مالی
• حمایت از بخش مالی برای توسعه اهداف مالی کوتاه مدت و بلند مدت
• بررسی گزارش‌های مالی و تعیین روش‌های کاهش هزینه‌ها
• کنترل سوابق و اسناد مالی
• مدیریت روابط میان بخش مالی و حسابرسان

وظایف روزانه مدیر مالی

• نظارت بر تطبیق گزارش‌های درآمد و هزینه
• تهیه و تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی و گزارش سود و زیان
• طراحی مدل‌های مالی به نفع عملکرد کسب و کار
• نظارت بر دپارتمان مالی و اطمینان از جاری و به روز بودن تمامی فعالیت‌ها

اگرچه این فهرست کامل نیست، اما نگاهی کوتاه به مسئولیت‌های روزانه و کلی یک مدیر مالی دارد. البته وظایف مدیر مالی ممکن است بسته به اندازه شرکت و همچنین نیازها و اهداف آن متفاوت باشد.

تحصیلات و سوابق مورد نیاز برای مدیر مالی

• سابقه کاری به عنوان مدیر مالی یا عناوین شغلی مرتبط
• آگاهی و دانش عمیق از قوانین مالی شرکت‌ها و شیوه‌های مدیریت ریسک
• تسلط کامل به روش‌های تحلیل و پیش بینی داده‌ها
• مسلط به استفاده از MS Office و نرم افزارهای مدیریت مالی (مانند SAP)
• توانایی تفکر استراتژیک و قابلیت حل مشکلات
• دارا بودن مهارت رهبری و مهارت‌های سازمانی
• دارا بودن مهارت‌های ارتباطی و مردمی
• تفکر تحلیلی داشتن
• تحصیلات کارشناسی / کارشناسی ارشد در حسابداری، امور مالی، MBA یا رشته‌های مرتبط

نقش مدیر مالی در شرکت‌ها، امروز و فردا؟

بیل توبیا، مدیر عامل مالی استراتژیک LLR Partners می گوید:

“مردم قبلا فکر می کردند که وظیفه مدیر مالی این است که بگوید وقتی به چیزی نیاز دارید بودجه کافی وجود ندارد یا تنها اطلاعات مالی را گزارش دهد. مدیران مالی امروزی باید از کلیشه های اعداد و ارقام فاصله بگیرند و خود را به عنوان یک بازیگر استراتژیک در شرکت بدانند. مدیران مالی امروز باید خلاق باشند، بهترین روش ها را پیدا کنند و بدانند چگونه ارزش بیشتری برای شرکت ایجاد کنند. همیشه نیاز به کسی که حساب ها را مدیریت کند و وظایف مالی مهم را انجام دهد، وجود دارد. اما امروزه نقش مدیر مالی بسیار پویاتر از آن است.”

شکی نیست که مسئولیت‌های بخش مالی مانند حفظ دفاتر و سوابق، گزارشگری مالی و انطباق با قوانین هنوز از اهمیت اساسی برخوردار هستند و مدیر مالی وظیفه مدیریت آنها را بر عهده دارد.

علاوه بر این مدیر مالی امروز باید بتواند داده‌های مالی را بگیرد و از آنها برای تأثیرگذاری بر تصمیم گیری و استراتژی‌های عملیاتی استفاده کند. مدیران مالی امروزی علاوه بر نقش مالی، به طور مؤثری مدیر عملیاتی نیز هستند. آنها شرکای تجاری برای مدیر عامل هستند که با استفاده از دانش مالی خود بر شیوه هدایت و تصمیم گیری سازمان تأثیر می‌گذارند.

ارکان مدیریت مالی

با توجه به تغییر نقش مدیر مالی در دنیای امروز، مهارت‌ها و شایستگی‌های کلیدی که یک مدیر مالی باید برای انجام وظیفه خود داشته باشد چیست؟

دارا بودن مهارت‌های مالی بنیادی هنوز در اولویت هستند، اما یک مدیر مالی مهارت‌های دیگری نیز باید داشته باشد.

این مهارت‌ها بر چهار رکن اساسی زیر استوار است:

1. رهبری: مدیر مالی امروزی باید از مهارت‌های رهبری و ارتباطی لازم برخوردار باشد. آنها باید برنامه‌های مالی را رهبری کنند و اطلاعات دقیق را به صورت پیام‌های واضح و مختصر در دسترس همه قرار دهند.
2. اجرا: آنها باید درک قوی از مدل کسب و کار شرکت داشته باشند و بتوانند از این دانش برای ارائه پیشنهادها و دیدگاه‌ها به تیم‌های تجاری و عملیاتی استفاده کنند و اطمینان حاصل کنند که تصمیمات تجاری شرکت بر معیارهای مالی استوار است. مدیر مالی باید بتواند داده‌های پیچیده را تحلیل کند و سناریوهای پیش‌بینی‌کننده را ارائه دهد. مدیر مالی همچنین باید فرصت‌های رشد و سوددهی را شناسایی کند.
3. کنترل: ارزیابی و کاهش ریسک و انطباق با الزامات قانونی یکی دیگر از وظایف مدیر مالی است. آنها باید ریسک را از طریق یک لنز تجاری و مالی بررسی و مدیریت کنند. همچنین روندهای داخلی و فرایندهای گزارشگیری مالی را کنترل کنند.
4. استراتژی: مدیر مالی مسئولیت اولویت بندی و تأمین بودجه موردنیاز برای استراتژی شرکت را دارد. دارا بودن مجموعه مهارت‌های مالی برای تهیه مدل پیش بینی، تجزیه و تحلیل روندهای اقتصاد کلان و ترکیب اطلاعات غیر مالی بسیار کاربردی است. همچنین مدیر مالی مسئول انتقال استراتژی به سهام‌داران و سرمایه گذاران خارجی است.

درآمد مدیر مالی چقدر است؟

عوامل گوناگونی بر حقوق و درآمد مدیر مالی تأثیر می‌گذارد.

طبق گزارش لینکدین، درآمد پایه تخمین زده شده برای یک مدیر مالی از 89000 تا 300000 دلار در سال متغیر است و میانگین آن 168000 دلار در سال است.

با در نظر گرفتن درآمد اضافی از پاداش‌ها، گزینه‌های سهام و سایر عوامل، محدوده حقوق مدیر مالی می‌تواند سالانه بین 90000 تا 415000 دلار باشد.

• درآمد مدیران مالی در اروپا بین 30000 تا 250000 یورو در سال متغیر است.
• درآمد یک مدیر مالی به طور میانگین در فرانسه 87000، در آلمان 35000 و در بریتانیا 122500 یورو در سال است.

چشم‌انداز شغلی مدیر مالی

در حال حاضر حدود 580400 مدیر مالی در ایالات متحده وجود دارد. انتظار می‌رود بازار کار مدیر مالی بین سال‌های 2016 تا 2026 به میزان 18.7 درصد رشد کند.

تأثیر سابقه کاری و جنسیت بر درآمد

نمودار زیر تأثیر سن و جنسیت را بر درآمد مدیر مالی نشان می‌دهد. همان گونه که مشاهده می‌کنید با افزایش سن (افزایش سابقه کاری) درآمد آنها 2 برابر می‌شود. همچنین درآمد زنان بین 10 تا 24% از مردان شاغل در این حوزه کمتر است.

درآمد مدیر مالی در ایران چقدر است؟

به گزارش ایران تلنت در سال 1400 حقوق مدیر مالی به طور میانگین ماهانه حدود 15 میلیون تومان بوده است.

مثال‌هایی از میزان درآمد مدیران مالی شرکت‌های بزرگ

عوامل متنوعی بر حقوق مدیران مالی تأثیر دارند. در اینجا به چند نمونه از آنها اشاره می‌کنیم.

شرکت اپل

طبق جداول پاداش مدیران در پرونده‌های کمیسیون اوراق بهادار و بورس، لوکا ماستری، مدیر مالی اپل، سالانه یک میلیون دلار حقوق دریافت می‌کند. سود سهام او که در سال 2020 بیش از 21 میلیون دلار ارزش داشته، بخش بزرگی از درآمد او را تشکیل می‌دهد. کل درآمد او در سال 2020، شامل مزایای بازنشستگی و سایر پاداش‌ها، 26،253،270 دلار بود.

شرکت مایکروسافت

در سال 2020، پرونده‌های این شرکت نشان می‌دهد که امی هود، مدیر مالی مایکروسافت، 975000 دلار حقوق دریافت کرده است. او همچنین 3,734,981 دلار به عنوان پاداش و 14,792,679 دلار به عنوان سودهای سهام دریافت کرد. کل درآمد او در سال 2020،  19,626,234 دلار بود.

چالش‌های پیش روی مدیر مالی

نظرسنجی KPMG/Forbes از 549 مدیرعامل از شش قاره نشان می‌دهد که تقریبا از هر سه مدیر عامل یک نفر نگران این است که مدیر مالی شرکتش برای چالش‌های پیش رو آماده نباشد. اما چه مسایلی بر سر راه مدیران مالی وجود دارد که موجب نگرانی آنها شده است؟

پنج چالش اصلی پیش روی مدیران مالی به شرح زیر است:

1. مواجهه با مسئولیت‌های بیش از حد (51٪)
2. مدیریت جریان نقدینگی (43٪)
3. تهیه سناریوهای مالی دقیق (43٪)
4. تهیه گزارش‌های به موقع و دقیق (37٪)
5. تکنولوژی مورد استفاده برای امور مالی (33٪)

وجود این چالش‌ها موجب شده مدیران ساعات زیادی را به کار اختصاص دهند. در نظرسنجی اخیر برین یارد گزارش شده که 54 درصد از مدیران مالی 50 ساعت یا بیشتر در هفته کار می کنند.

همچنین پژوهش‌ها درباره تفاوت‌های جنسیتی در عملکرد مدیران مالی نشان می‌دهد که تفاوت‌های فردی در سبک‌های تفکر، دانش یا سواد مالی وجود دارد. اما مدیران مالی زن، اهمیت بیشتری به امنیت مالی می‌دهند و تمایل به پس‌انداز در آنها بیشتر است.

آموزش رایگان مدیریت مالی

اگر می‌خواهید با مباحث مالی آشنا شوید و پیش‌زمینه‌ای در این حوزه ندارید، پیشنهاد می‌کنیم در دوره آموزش رایگان مدیریت مالی در کسب و کار در سایت مکتبخونه شرکت کنید تا با اصول بنیادین آن آشنا شوید. اگر به زبان انگلیسی مسلط هستید و به دنبال دوره های تخصصی رایگان می گردید، پیشنهاد دیگر ما دوره Financial Management for Beginner از موسسه Udemy است.

همچنین کتاب‌های زیر در حوزه مدیریت مالی شما را با این دانش به زبان امروز آشنا می‌کند:

●       مدیریت مالی، نویسنده: دانشکده کسب‌ و کار هاروارد، مترجمان: حمید اسلامیان – مجید کرمی

●       بودجه‌ریزی، نویسنده: دانشکده کسب‌ و‌ کار هاروارد، مترجم: محمد احمدی

●       ابزارهای کلیدی مالی برای مدیران، نویسنده: محمد احمدی

●       حل مسائل مالی در اکسل، نویسنده: سعید ونکی

دوره‌های آکادمی بازار برای ارتقای مدیران مالی

آکادمی توسعه کسب و کار آکادمی بازار با بهره گیری از دانش به روز و تجربیات منحصر به فرد استاد محمدی و با ارائه مشاوره تخصصی در حوزه کسب و کار، توانسته موجب شکوفایی و بالندگی ده ها سازمان و کسب و کار گوناگون شود.

همچنین بیش از هزاران نفر با بهره گیری از دوره های جامع بازاریابی و فروش، مشتری مداری و ارتباط با مشتری، اصول و فنون مذاکره، استراتژی بازاریابی، آموزش حرفه ای بازاریابی و فروش تلفنی و مشاوره فروش، توانسته اند موانع موجود در مسیر شغلی خود را برطرف کنند و به سوی آینده شغلی روشن خود گام بردارند.

• از دیدگاه شما چه مشکلاتی در بخش مدیریت مالی سازمانتان وجود دارد؟
• با چه چالش‌هایی در این بخش روبرو هستید؟
• و چه تجربیاتی در این زمینه دارید؟

کارشناسان آکادمی بازار آماده پاسخگویی به پرسش‌ها و نظرات شما مخاطبان عزیز هستند.