سرتیموتی جان برنرزلی خالق فناوری وب

سر تیموتی جان برنرز لی معروف به سر تیم برنرز لی یا TimBL، مهندس و دانشمند علوم رشته کامپیوتر انگلیسی می باشد که بیشتر شهرت خود را مدیون اختراع بسیار بزرگ و انقلابی‌اش یعنی فناوری وب (World Wide Web) است. او در سال ۱۹۸۹ پروپوزال خود در مورد سیستم مدیریت اطلاعات را عرضه کرد و در همان سال، موفق شد نخستین ارتباط بین یک کلاینت و سرور را بر اساس پروتوکل HTTP برقرار کند. که این ارتباط موفق را می‌توان تولد فناوری دنیای وب نامگذاری کرد .

برنرز لی اکنون مدیر کنسرسیوم بین‌المللی وب (W3C) است. از وظایف این سازمان کنترل و نظارت بر پیشرفت دائمی وب و فناوری‌های به روز آن است . برنرز لی مؤسس سازمانی به اسم World Wide Web Foundation می باشد. این سازمان در رابطه با بالا بردن دسترسی بسیاری از افراد به دنیای وب فعالیت می‌کند. او در آزمایشگاه علوم کامپیوتر و هوش مصنوعی در  دانشگاه MIT نیز  سمت محقق ارشد  را بر عهده  دارد و علاوه بر آن، در هیئت مشاوره مرکز اطلاعات جمع‌آوری شده‌ی MIT نیز خدمت می‌کند. برنرز لی مدیر مؤسسه‌ای به اسم Web Trust و با هدف پشتیبانی از تحقیقات و فناوری‌های مربوط با وب نیز می باشد.

تولد و تحصیلات

تیم برنرز لی در سال ۱۹۵۵ در لندن، انگلستان متولد شده است. والدین او مری لی وودز و کانوی برنرز لی و  صاحب ۴ فرزند بودند. آن‌ها در تولیدات اولین کامپیوتر تجاری تاریخ به اسم Ferrati Mark 1 همکاری کردند. تیم تحصیلات ابتدایی خودش را در مدرسه‌ی شین ماونت سپری کرد و  پس از آن در سال ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۳ در مدرسه‌ی امانوئل مشغول به ادامه تحصیل شد. او که از همان دوران کودکی به الکترونیک علاقه ی بسیاری داشت، آزمایشات و آموزش‌های خودش را با تشریح قطار اسباب‌بازی خود پیگیری می‌کرد. در نتیجه تیم در سال ۱۹۷۳ برای ادامه تحصیل به دانشگاه کویین دانشگاه آکسفورد رفت و در سال ۱۹۷۶، مدرک کارشناسی خودش را در رشته‌ی فیزیک و با درجه‌ی بالا از این دانشگاه کسب کرد.

فعالیت کاری و اختراع دنیای فناوری وب

بعد از فارغ‌التحصیل شدن از دانشگاه آکسفورد، تیم در شرکت ارتباطات مخابراتی Plessy در شهر پول انگلستان مشغول به کار شد. او در سال ۱۹۷۸ با استخدام در شرکت Ferndown با دی. جی. نش همکار شد و با همکاری او توانست نرم‌افزاری برای بهبود دادن کار پرینترها ارائه دهد.

تیم برنرزلی از ماه ژوئن تا دسامبر سال ۱۹۸۰ به‌عنوان پیمانکار مستقل با بنیاد علمی CERN همکاری کرد. وقتی که او در ژنو با این بنیاد همکاری داشت، طرحی برای یک پروژه با عنوان استفاده از ابر متن (Hypertext) برای اشتراک‌گذاری اطلاعات در میان محققان ارائه داد. او برای شرح دادن طرح های خود، نمونه‌ی اولیه  به اسمENQUIRE  را ارائه داد.

ابرمتن یا هایپرتکست به زبان ساده تر به معنای متنی می باشد که بر روی کامپیوتر یا دستگاه‌های دیگر قابل نمایش است. از خصوصیت های اصلی این متن وجود هایپرلینک یا پیوندهایی به متون و اسناد دیگر است که کاربران با کلیک بر روی آن‌ها می‌توانند به ‌سرعت زیادی به مقاله‌ی مورد نظر دسترسی داشته باشند. که این مفاهیم، پایه و اساس شکل‌گیری آن چیزی هستند که امروزه ما آن را به‌عنوان تار جهان‌گستر (WWW) می‌شناسیم.

برنرزلی در سال ۱۹۸۰  از بنیاد سرن استعفا داد و در شرکت John Poole’s Image Computer Systems به عنوان سمت کارشناس فنی شروع به کار کرد . پروژه‌ای که او در این شرکت به آن مشغول شد، اطلاعات و تجربه‌ی تیم را در علوم شبکه بالا برد . در نهایت تیم برنرزلی در سال ۱۹۸۴ به عنوان عضو رسمی به بنیاد سرن بازگشت. در سال ۱۹۸۹، سرن بزرگ‌ترین نود Node – (نقطه‌‌ی اتصالی شبکه‌های کامپیوتری) جهان بود و برنرزلی، فرصت مناسب برای ترکیب هایپرتکست با اینترنت را در این دوران کشف کرد.

برنزلی پروپوزال خود را در سال ۱۹۸۹ ارائه کرد و مدیرش ، مایک سندال، او را در سال ۱۹۹۰ تأیید کرد. تیم از خلاقیت های صورت گرفته در نرم‌افزار ENQUIRE برای توسعه‌ی نخستین مرورگر وب خود استفاده کرد. نرم‌افزار او مثل یک ویرایشگر نیز عمل می‌کرد. این نرم‌افزار که نامش WorldWideWeb  بود . بر روی کامپیوتر NeXTSTEP توسعه بخشیده شد. تیم برای پیشرفت پروژه‌ی خود، اولین وب سرور جهان را با اسم CERNT HTTPd توسعه بخشید. اسم این سرور مخفف عبارت «روح پروتکل انتقال اطلاعات با استفاده از هایپرتکست» یا Hypertext transfer Protocol daemon بود.

نخستین وب‌سایت تاریخ در آزمایشگاه‌های CERN معرفی شد. دفتری که برنرز لی در آن نخستین وب‌سایت را توسعه بخشید در مرز فرانسه قرار گرفته بود. این وب‌سایت در سال ۱۹۹۱ به‌طور عمومی منتشر شد. آدرس اولین وب‌سایت و اولین وب‌سرور تاریخ، info.cern.ch بود. نخستین صفحه‌ی وبی که در تاریخ منتشر شد شامل اطلاعاتی در مورد همین پروژه بود. کاربران در آن دوران می‌توانستند با مطالعه‌ی این صفحه اطلاعات گوناگونی در مورد هایپرتکست، نحوه‌ی ساخت صفحات وب و چگونگی جستجو در وب را بیاموزند.

در لیستی از ۸۰ رویداد و لحظه‌ی تاریخی و فرهنگی که دنیای امروزی را تشکیل داده‌اند، اختراع وب در رتبه‌ی اول قرار دارد. گروه تنظیم‌کننده‌ی این لیست شامل دانشمندان، اساتید دانشگاه، نویسندگان و رهبران دنیا می باشد. آن‌ها اختراع فناوری دنیای وب را اتفاقی با بیش‌ترین رشد در دنیای ارتباطات می‌دانند که همراه با اینترنت، شکل زندگی مدرن را به‌ صورت کامل تغییر داده است.

در سال ۱۹۹۴، سر تیم برنرزلی، بنیاد W3C را در دانشگاه MIT بنا کرد. این بنیاد شامل شرکت‌های گوناگونی می باشد که با هدف تدوین استانداردها و توسعه‌ی هرچه بیشتر دنیای وب فعالیت می‌کنند. برنرزلی ایده‌ی وب را به طور رایگان و عمومی و بدون هیچ انحصارطلبی عرضه کرد. بنیاد تحت کنترل و مدیریت او نیز سعی می‌کند تا همه استانداردها و علوم مرتبط با وب به طور رایگان در اختیار عموم افراد قرار بگیرد.

در سال ۲۰۰۴، تیم به‌عنوان یکی از اعضای هیئت علمی علوم کامپیوتر در دانشکده‌ی الکترونیک و علوم کامپیوتر دانشگاه ساوت‌همپتون نیوهمپشایر مشغول به فعالیت شد. پروژه‌ی اصلی او در این دانشگاه، (Semantic Web) می باشد.

فعالیت‌های اخیر

در سال ۲۰۰۹، گوردون پرایم، نخست وزیر انگلستان بیان کرد که تیم برنرز لی همراه با پروفسور نیگل شادبولت بر روی پروژه‌ای با مدیریت دولت انگلستان کار می‌کنند که با هدف ارائه‌ی هر چه بهتر و بازتر اطلاعات بر بستر وب توسعه داده خواهد شد. این پروژه بر روی آدرس Data.gov.uk توسعه داده می‌شود و سعی می‌کند همه اطلاعات مورد نیاز افراد در رابطه با دولت به‌صورت رایگان در اختیار آن‌ها قرار بگیرد.

در سال ۲۰۱۰، داده‌های سازمان دولتی Ordnance Survey به‌طور عمومی انتشار یافت و برنرزلی درمورد این اتفاق و دیگر تصمیمات دولت انگلستان اعلام کرد: تغییرات صورت گرفته نشان‌ می دهد تغییرات بزرگ فرهنگی در دولت است. با این روش، دولت متوجه شده است که اطلاعات باید به‌طور عمومی برای عموم منتشر شود؛ مگر آن که دلیل خاصی داشته باشد. این در حالی است که در گذشته روند دیگری داشتیم.

از دیگر فعالیت‌های برنرزلی در سال‌های اخیر می‌توان به احداث بنیاد World Wide Web اشاره کرد که با هدف بهره‌گیری از فناوری وب برای ایجاد اتفاقات مثبت در دنیا بنا شده است. برنرزلی از پشتیبانان بی‌طرف شبکه‌ای (NET Neutrality) است. او بر روی این موضوع تأکید دارد که ISP ها یا ارائه‌کنندگان خدمات اینترنتی باید بدون دخالت هیچ تنظیمات، و نظارتی تنها ارتباط اینترنتی را برای کاربر عرضه کنند. او اعتقاد دارد بی‌طرفی شبکه یکی از قوانین حقوق بشر در رابطه با شبکه است.

تیم در استارتاپ State.com به‌عنوان عضو هیئت مدیره مشغول به کار است. علاوه بر آن، او از سال ۲۰۱۲ به‌عنوان مدیر مؤسسه‌ی Open Data مشغول به کار می باشد. او این مؤسسه را با همکاری نیگل شادبولت در سال ۲۰۱۲ احداث کرد.

اتحاد اینترنت مقرون به صرفه در  سال ۲۰۱۳ به صورت رسمی رونمایی شد و برنرزلی در این سازمان وظیفه‌ی مدیریتی را به عهده دارد. این سازمان که شامل شرکت‌های بزرگی مانند گوگل، فیسبوک، اینتل و مایکروسافت است، سعی می‌کند اینترنت را با قیمت به صرفه تری در دنیا عرضه کند تا این دسترسی در دنیا بیشتر شود . اکنون  تنها ۳۱ درصد از مردم دنیا به اینترنت دسترسی دارند. این اتحاد سعی میکند هزینه های مربوط  به اینترنت را به پایین‌تر از ۵ درصد از درآمد ماهیانه‌ی اشخاص برساند.

جوایز و افتخارات

تیم برنرزلی تا به امروز  جایزه ها و افتخارات بسیاری کسب کرده است. او در سال ۲۰۰۴ نشان شوالیه‌ی انگلستان را به دلیل خدماتش برای افزایش استفاده از اینترنت را دریافت کرد. در سال ۲۰۰۷، او به افتخار عضویت Order of Merit درآمد. اکنون فقط ۲۴ عضو زنده از اعضای این انجمن در جهان می باشند . عضویت در این انجمن فقط با دستور مستقیم ملکه‌ی انگلستان امکان‌پذیر می باشد و نیاز به هیچ سفارشی از سمت وزرا را ندارد. برنرزلی در سال ۲۰۰۱ به عضویت «جامعه‌ی سلطنتی» انگلستان درآمد.

خلق کننده ی فناوری وب تا به امروز مدارک دانشگاهی افتخاری بسیاری را از دانشگاه‌های معتبری مثل منچستر، هاروارد و ییل دریافت کرده است.

در سال ۲۰۱۶، انجمن کامپیوتری Association for Computing Machinery، جایزه‌ی تورینگ را به خاطر اختراع فناوری وب، اولین مرورگر وب جهان و پروتکل‌ها و الگوریتم‌های اساسی گسترش وب، به تیم برنرزلی اهدا کرد.

تیم در سال ۱۹۹۰ با نانسی کارلسون ازدواج کرد. آن‌ها صاحب ۲ فرزند بودند و در سال ۲۰۱۱ از همدیگر جدا شدند. او یک بار دیگر در سال ۲۰۱۴ ازدواج کرد. این بار تیم، یکی از مدیران بنیاد وب با نام رزمری لیث را به همسری انتخاب کرد.