تفکر ناب – جیمز ووماک (James P.Womack) و دانیل جونز (Daniel T.Jones)

• چرا پیگیری تولید در هر مرحله شما را به تشخیص اتلاف در شرکت شما رهنمون می سازد؟
• چگونه از حداکثر پتانسیل منابع خود بهره ببرید؟
• چرا نیاز مشتری همیشه باید اولویت اصلی باشد؟

«تفکر ناب: اتلاف را متوقف کنید و فراوانی و ثروت را در شرکت خود خلق کنید» نوشته ی جیمز ووماک (James P.Womack) و دانیل جونز (Daniel T.Jones) کتابی  است که تفکرات بسیاری را تغيير داده است.

پس از گذشتن نزديک به يک دهه از انتشار نخستين ويرايش کتاب تفکر ناب به زبان انگليسی، اکنون بر همگان آشکار شده است که تفکر ناب، تنها ابزار قدرتمند برای آفرينش ارزش و از بين بردن اتلاف در همه سازمان‌ها می باشد.

عرصه کنونی کسب و کار، تصویری جدید از سازمان ارائه می دهد که با این نگرش جدید، سازمان مجموعه‌ای از فرایندهایی می باشد که هدف آن ها ایجاد ارزش برای مشتری است و نیازمند ایجاد ارزش برای مشتری و آفرینش ارزش در خود سازمان می باشد. برنامه سازمانی که می‌خواهد رویکرد بالا را دنبال کند در مرحله ی نخست ورود به حوزه سیگماها است و در مرحله بعد طی مراحل بهبود تا رسیدن به سطح شش‌سیگما یعنی 3.4 خطا در یک میلیون فرصت می‌باشد. مفهوم بنیادی تفکر ناب، در ریشه‌کن کردن اتلاف و آفرینش ارزش در سازمان نهفته می باشد. تفکر ناب نگرشی است برای افزایش بازدهی و ارزش‌آفرینی مداوم و حداقل سازی هزینه‌ها و اتلاف ها؛ به این ترتیب می‌توان دروازه ورود به سرزمین سیگماها را رفع عیوب، اتلاف ها و خطاهای مشهود از طریق روش های سریع، نظیر مفاهیم و تکنیک های تفکر ناب دانست؛ چرا که برای افزایش نرخ سیگما نیاز است افزایش نمایی در کاهش عیوب و اتلاف ها به وجود بیاید.      
تفکر ناب را می‌توان در پنج اصل خلاصه نمود؛ با درک دقیق این اصول و سپس با تلاش برای گره زدن آن ها به یکدیگر، می‌توان ضمن به کارگیری کامل روش ها و فنون ناب به راه کاری پایدار در ناب‌سازی سازمان و فرایندهای آن دست پیدا کرد . ووماک و جونز (1996) در کتاب معروف خود با عنوان «تفکر ناب: اتلاف را متوقف کنید و فراوانی و ثروت را در شرکت خود خلق کنید» اصول پنج گانه تفکر ناب را معرفی نموده اند. 

این پنج اصل عبارتند از:

۱- تعیین دقیق ارزش هر محصول مشخص
۲- شناسایی جریان ارزش محصول
۳-ایجاد حرکت بدون وقفه در این ارزش
۴- امکان دادن به مشتری تا بتواند این ارزش را از تولید کننده بیرون بکشد
۵- تعقیب کمال
نقطه شروع پایه ای تفکر ناب، ارزش می باشد. این تنها مصرف کننده نهایی است که می‌تواند ارزش را تعریف نماید و ارزش، تنها هنگامی دارای معنا و مفهوم است که در چهارچوب یک محصول مشخص بیان شود، محصولی که نیازهای مصرف‌کننده خود را با قیمتی و در زمانی معین برآورده بنماید. توجه داشته باشیم که تولیدکننده آفریننده ی ارزش است.

کتاب «فکر ناب»  که برای اولین بار توسط جيم ووماک (James Womack)  و دان جونز (Daniel Jones) ( مؤلفين کتاب «توليد ناب: ماشينی که جهان را تغيير داد») و بر اساس اصول کسب و کار تويوتا تدوين گشته است، به بسياری از مديران در سرتاسر جهان کمک نموده است تا بتوانند برای آفرينش ارزش واقعی برای مشتری، از جعبه ابزار بهبود ناب، به گونه‌ای اثربخش استفاده نمایند. کتاب تفکر ناب، که به کتاب کلاسيک جيم ووماک (James Womack) و دان جونز معروف است تاکنون به پانزده زبان زنده دنيا ترجمه شده و نزديک به يک ميليون نسخه از آن در کشورهای مختلف جهان فروش داشته است. اکنون که نزديک به يک دهه از انتشار ويرايش نخستين کتاب به زبان انگليسی گذشته، شواهد بسيار نشان می‌دهد که اين کتاب و اصول پنج گانه تفکر ناب برای اهل صنعت و هر گونه کسب و کاری (اعم از توليدی و خدماتی) به گونه‌ای مؤثری، راه گشا و مفيد بوده است.

ويژگی‌های «تفکر ناب» ويرايش ۲۰۰۳:

جيم ووماک و دان جونز در سال ۲۰۰۳ و بر اساس تجارب و مطالعات بعدی خود ويرايش جديد تفکر ناب را منتشر نمودند. اين ويرايش با ويرايش اول سال ۱۹۹۶ اين تفاوت‌ها را دارد:
• اضافه کردن بخشی به کتاب درباره وضعيت کنونی شرکت‌های نابی که در ويرايش نخست درباره آنها سخن رفته بود، شرکت‌هايي چون تويوتا، پورشه، پرات اند ويتنی، شوآ، وايرمولدينگ و …. .
• اضافه کردن بخشی که شامل بازبینی و تکميل برنامه عملياتی ارائه شده در ويرايش نخست کتاب می باشد.

درباره ی دکتر جیمز ووماک (James P.Womack)

پروفسورجيمز پی ووماک (James P.Womack)، مؤسس و مدير مؤسسه لين اينترپرايز (LEI) می باشد. LEI  يک مؤسسه خصوصی انتشاراتی، آموزشی و تحقيقاتی است که در آگوست 1997 به منظور ترويج و اشاعه مجموعه ايده هايي ايجاد گردیده است که به توليد ناب و تفکر ناب شناخته می‌شوند. اين ايده‌ها بر اساس سيستم توليد تويوتا است که برای شامل شدن همه وجوه يک کسب و کار به طور جامع، گسترش يافته است.

پایه ی انديشه حاکم بر مؤسسه لين LEI ، مجموعه کتاب‌هايي است که توسط جيم ووماک و دان جونز، طی 20 سال گذشته تأليف و منتشر گردیده اند. نام مهم‌ترين و شناخته‌شده‌ترين آنها عبارتند از: «توليد ناب: ماشینی که جهان را تغيير داد» (the Machine That Changed The world)  که در سال 1990 منتشر گردید، «تفکر ناب» (Lean Thinking) که در سال 1996 منتشر شد، ديدن کل (Seeing The Whole) که درسال 2001 و توسط LEI منتشر شد و در نهایت راه‌حل‌های ناب (Lean Solution) که در سال 2005 منتشر گردیده است.

جيمز ووماک (James P.Womack) همچنين مقالات بسیاری در زمينه ی توليد ناب و تفکر ناب منتشر نموده است که عبارتند از: «از توليد ناب به بنگاه اقتصادی ناب» ( هاروارد بيزينس ريويو ، مارس – آوريل 1994) ؛  «فراتر از تويوتا: حذف ريشه‌ای اتلاف و دستيابی به کمال» ( هاروارد بيزينس ريويو، سپتامبر – اکتر 1996)، «مصرف ناب» (هاروارد بيزينس ريويو، مارس – اوريل 2005).

مؤسسه LEI ، مرکز انجام تحقیقات بنیادی در سطح گسترده‌ای از کسب و کارهای مختلف می باشد تا بتواند جعبه ابزار کاملی از روش‌های پياده‌سازی تفکر ناب و رفتارهای مؤثر رهبری ناب را فراهم بیاورد. اين مؤسسه همچنين طی 10 سال گذشته، توانسته است به مديران در سرتاسر جهان در جهت تحقق تفکر ناب در مراکز توليدی و تمامی کاربردهای ديگری چون خدمات درمانی، خرده فروشی، مسافرت هوايي و توزيع کالا ياری رسانی کند.

دکتر ووماک (James P.Womack) دارای مدرک ليسانس در رشته سياست گذاری از دانشگاه شيکاگو (1970) ، فوق ليسانس در رشته سيستم‌های حمل و نقل (1975) و دکتری در رشته سياستگذاری از MIT (۱۹۸۲) (به خاطر تحقيق مقايسه‌ای وی در سياست گذاری صنعتی در آمريکا، آلمان و ژاپن) است. طی سال‌های 1975-1991 دکتر ووماک (James P.Womack) مدير تمام وقت تحقیقات مقايسه‌ای در عمليات توليدی در سطح جهان در MIT بوده است.

 اکنون پس از سال ها مطالعه و بررسی جامع در مورد سازمان‌هایی که در گوشه و کنار جهان، واقعاً شیوه‌های ناب را به کار برده اند، مشخص شده است که چگونه می‌توان «ناب» را جایگزین «انبوه» نمود. همان‌گونه که نمونه‌ها نشان خواهند داد، ما می‌دانیم چگونه می‌توان تفکر، شیوه و سازمان ناب را برای هر فعالیت واقعی و سودمندی، اعم از تولید کالاها یا ارائه خدمات، به کار برد. علاوه بر این، اکنون پرتویی از درخشش تحول بعدی را پیش رو داریم، تحولی که می‌تواند از بهترین عملکرد امروز، بسیار جلوتر برود. در این کتاب، به تفصیل، روشن می شود که چه کارهایی باید انجام گیرند و چرا باید انجام گیرند. در نتیجه، وظیفه و مسئولیت شما روشن و ساده می باشد: فقط، آن ها را انجام دهید!