عوامل موثر بر افزایش انگیزه کارکنان در یک سازمان

عوامل موثر بر افزایش انگیزه کارکنان

در عوامل موثر بر افزایش انگیزه کارکنان در یک سازمان واژه انگیزش برگرفته از کلمه انگیزه است که به معنای نیازها، امیال، خواسته‌ها یا محرک‌های درون افراد می‌باشد.

روند تشویق فرد به انجام اقداماتی برای رسیدن به اهداف است. در زمینه هدف و کار، عوامل روان شناختی مشوق رفتار فرد عبارت‌اند از تمایل نسبت به پول، موفقیت، به رسمیت شناختن، رضایت شغلی، کار گروهی و غیره.

از مهم‌ترین وظایف مدیریت، بالا بردن انگیزه کارکنان است

یکی از مهم‌ترین وظایف مدیریت، ایجاد تمایل میان کارکنان برای انجام کارها با بهترین توانایی‌های خود است. بنابراین نقش یک رهبر، افزایش انگیزه در کارکنان در مشاغل آن‌ها است. روند انگیزه شامل سه مرحله است:

• احساس نیاز یا محرک
• محرک‌هایی که در آن نیازها باید به وجود آید (محرک‌هایی که در آن احساس نیاز شود).
• هنگامی که نیازها برآورده یا ارضا شده، یا به اهداف دست یافته باشند.

بنابراین می‌توان گفت انگیزه یک پدیده روانشناختی است، به این معنا که نیازها و خواسته‌های فردی می‌بایست با ایجاد یک طرح انگیزشی درگیر شوند. برخی سمینارها مانند سمینارهای آکادمی بازار با محیط شاد و انگیزه بخشی که دارد، می‌تواند یکی از همین طرح‌های انگیزشی باشد.

1. اولین مرحله در ایجاد انگیزه در کارکنان: احساس نیاز 

رفتار انسان هدف‌گرا است. انگیزش موجب رفتار هدف‌گرا می‌شود. بنابراین افزایش انگیزه در کارکنان بسیار با اهمیت است. از طریق انگیزه است که می‌توان نیازها را برآورده کرد. مدیر می‌تواند انگیزش را با درک سلسله‌مراتب نیازها شناسایی کند.

نیازهای فرد به عنوان نیروی محرک در رفتار انسانی عمل می‌کند. بنابراین مدیر می‌بایست سلسله مراتب نیازها را درک کند. مازلو مدل سلسله مراتب نیازها را پیشنهاد کرد.

مدل سلسله مراتب نیازهای مازلو

نیازها را می‌توان به صورت زیر دسته‌بندی کرد:

1. نیازهای شکوفایی فردی
2. نیازهای عزت نفس
3. نیازهای عشق و وابستگی
4. نیازهای امنیت
5. نیازهای فیزیولوژیک

– نیازهای فیزیولوژیک

این‌ها نیازهای اساسی هر فرد هستند که شامل غذا، پوشاک، سرپناه، هوا و آب و … می‌شود. این نیازها برای حفظ و ادامه بقا ضرورت دارد.

– نیازهای امنیتی

این نیاز برای بقا انسان اهمیت دارند. هر فردی خواستار امنیت شغلی، محافظت در برابر خطر و امنیت املاک و دارایی‌هایش می‌باشد.

– نیازهای اجتماعی یا نیازهای تعلق پذیری و عشق

این نیازها از اجتماع ظاهر می‌شود. انسان‌ها موجوداتی اجتماعی هستند. از نظر مازلو این نیازها دارای اهمیت می‌باشد مانند عشق، مهربانی، تعلق، دوستی، صحبت کردن و … .

– نیازهای احترامی

این نیازها مربوط به تمایل به احترام به خود، شناخت، مورد احترام واقع شدن از سوی دیگران می‌باشد.

– نیازهای خودشکوفایی

 این نیاز بالاترین سطح نیاز در سلسله مراتب مازلو است و در افرادی دیده می‌شود که چهار نیاز قبلی او برآورده شده باشد و شامل نیاز به خدمات اجتماعی و تعلق و تفکر خواهد شد.

2. دومین مرحله در ایجاد انگیزه در کارکنان: مشوق‌های انگیزشی – مشوق‌های افزایش انگیزش کارکنان

مشوق عمل یا وعده برای اقدام بزرگتر است که می‌توان آن را محرک اقدامات بزرگ‌تر نیز نامید. مشوق‌ها چیزی است که علاوه بر حقوق داده می‌شود به معنای پرداخت اضافه یا سود برای افزایش انگیزه کارکنان در عوض دستیابی به موفقیت و یا کاری بهتر است. مشوق‌ها ذوق و شوخی در کارمندان برای عملکرد بهتر ایجاد می‌کند. طبیعی است که هیچ‌کس بدون هدف کاری انجام نمی‌دهد.

بنابراین امید به پاداش مشوق قویی برای انگیزه کارمندان به حساب می‌آید. علاوه بر مشوق‌های مالی محرک‌های دیگری نیز وجود دارد که موجب عملکرد بهتر فرد می‌شود. از جمله رضایت شغلی، امنیت شغلی، ارتقاء شغلی و افتخار برای موفقیت.

3. سومین مرحله در ایجاد انگیزه در کارکنان: تاثیرات مشوق‌ها بر افزایش انگیزه کارکنان

بنابراین گاهی اوقات مشوق‌ها می‌تواند به‌گونه‌ای عمل کند که با افزایش انگیزه کارکنان موجب رسیدن به اهداف شود. نیاز به مشوق می‌تواند

• افزایش بهره‌وری برای برانگیختن یا تحریک کار
• محرک افزایش تعهد در عملکرد کاری
• به لحاظ روانشناختی فرد را به‌گونه‌ای راضی می‌کند که به رضایت شغلی منتهی شود
• شکل دادن به رفتار یا دیدگاه اطرافیان نسبت به کار
• افزایش شور و شوق نسبت به کار برای حداکثر استفاده از توانایی‌های خود با حداکثر بهره‌وری و راندمان حاصل

بنابراین، مدیریت باید دو دسته از مشوق‌های انگیزشی زیر را برای کارکنان ارائه دهد.

– مشوق‌های مالی

این مشوق‌ها با دادن پاداش مالی زیردست‌تان را راضی نگه می‌دارد. پول به عنوان منبع اصلی ارضای نیازهای مردم شناخته شده است. 

همچنین پول برای تامین نیازهای اجتماعی مردم با داشتن اقلام مواد مختلف مفید است. بنابراین پول نه تنها نیازهای روحی بلکه نیازهای امنیتی و اجتماعی را نیز ارضا می‌کند. لذا در بسیاری از کارخانجات طرح‌های مختلف دستمزد و پاداش برای ایجاد انگیزه و تحریک مردم برای کار معرفی‌ شده است.

– مشوق غیرمالی

علاوه بر مشوق‌های مالی، مشوق‌های غیرمالی ویژه نیز وجود دارد که می‌تواند موجب افزایش انگیزه کارکنان شود. مشوق‌هایی را که نمی‌توان با پول اندازه‌گیری کرد در دسته‌ مشوق‌های غیر پولی قرار می‌گیرند. 

هر زمان که یک مدیر نیازهای روان‌شناختی زیردستان خود را برآورده کند از مشوق‌های غیرمالی استفاده کرده است مشوق‌های غیرمالی می‌تواند از انواع زیر باشد:

امنیت خدمات

امنیت شغلی مشوقی است که موجب افزایش انگیزه کارکنان می‌شود. اگر کار امن باشد کارمند نیز حداکثر تلاش خود را برای رسیدن به اهداف شرکت بکار خواهد گرفت. از آنجایی که تنش‌های روحی را از فرد دور می‌سازد کارایی بهتری برای شرکت خواهد داشت

ستایش یا شناخت

ستایش یا شناختن یکی دیگر از انگیزه‌های غیرمالی است که نیازهای فردی کارمندان را برآورده می‌کند. گاهی اوقات ستایش از هر انگیزه دیگری موثرتر است و کارکنان بیشتر به ستایش پاسخ خواهند داد و سعی خواهند کرد بهترین توانایی خود را برای آن امر به کار گیرند.

روش های افزایش انگیزه کارکنان

روش‌های زیادی برای تقویت انگیزه و افزایش کارایی کارکنان وجود دارد که هر شرکت بر اساس ایده‌ی مدیران و طرز فکر اعضای آن می‌تواند از روش‌های مختلف برای افزایش انگیزه پرسنل خود استفاده کند. در ادامه لیستی از راهکارهای افزایش انگیزه در کارکنان برای شما جمع‌آوری شده است:

• یکی از موانع اصلی در ایجاد انگیزه در کارکنان، ترس است. بنابراین یک مدیر در اولین قدمی که برای افزایش انگیزه پرسنل خود بر می‌دارد باید از بین بردن ترس در بین کارمندان خود باشد. 
• به جای اینکه مدام به کارمندها امر و نهی کنید و از آن‌ها بخواهید که به شما بیلان کاری ارائه دهند به آن‌ها مسئولیت بدهید. البته در واگذار کردن وظیفه به کارمندان خود حساس باشید و به هر شخص بر اساس استعداد و توانایی‌هایش جایگاه بدهید.
• سیستم پاداش و تنبیه یک راهکار برای افزایش انگیزه کارکنان است. اما به سیستم تنبیه خود نگاه کنید، نیازی نیست شما بابت کوچکترین خطاها کارمندان خود را بازخواست و تنبه کنید. تنبه و سختگیری بیش از حد یکی از مهمترین عوامل بی انگیزگی در بین کارمندان است. 
• هرچقدر که کارمندان شما در سطح بالاتری باشند، شرکت شما نیز به سطح بالاتری خواهد رسید. شرکتی موفق است که مدام در حال آموزش کارمندان خود است و آن‌ها را به سمت پیشرفت و موفقیت سوق می‌دهد. آموزش کارمندان و حرکت روبه‌جلوی آن‌ها منجر به بالا بردن انگیزه کارکنان توسط شرکت شما خواهد شد. 
• در بین راهکارهای افزایش انگیزه در کارکنان، داشتن محیط کاری مناسب، فعال و پویا به ایجاد انگیزه در کارکنان بی‌نهایت کمک می‌کند. 
• برای کارمندان خود مانند یک مدیر رفتار کنید نه یک رئیس
• صداقت همیشه پیروز است، بهتر است با کارمندان خود صادق باشید و به هیچ عنوان به آن‌ها دروغ نگویید. صداقت کلام شما باعث ایجاد انگیزه و اعتماد کارکنان خواهد شد.
• برای کارمندان خود زمانی را برای استراحت و سرگرمی در نظر بگیرید. برای مثال بسیاری از شرکت‌ها ساعاتی در هفته را برای کارمندان خود سانس‌های ورزش مختلف رزرو می‌کنند. بهتر است مدیران بالارتبه نیز در این سانس‌های ورزشی حضور داشته باشند.

طرح‌های پیشنهادی که موجب ایجاد انگیزه در کارکنان می‌شود

سازمان می‌بایست به دنبال پیشنهاد یا دعوت از طرح‌های پیشنهادی زیردستان باشد. این موجب افزایش انگیزه کارکنان می‌شود با انتشار پیشنهاد‌ها مختلف کارمندان در مقالات روزنامه‌های مختلف می‌توان محیط کار را بهبود بخشید همچنین باعث می‌شود کارمندان احساس مهم بودن کنند و در جستجوی روش‌های نواورانه برای خلق محیط و روش کار بهتر باشند.

افزایش انگیزه کارکنان با غنی‌سازی شغلی

غنی‌سازی شغلی یکی دیگر از انگیزه‌های غیرمالی است که در آن کار کارمند غنی می‌شود. این کار را می‌توان با افزایش مسئولیت‌های فرد تعیین اهداف مهم برای او افزایش محتوا و ماهیت کار او انجام داد

به ‌این‌ ترتیب کارمند کارآمد می‌تواند شغل‌های چالش‌برانگیز را پیدا کند تا در آن ارزش خود را اثبات کند. همچنین به بزرگ‌ترین انگیزه کارکنان کارآمد نیز کمک می‌کند.

فرصت‌های ارتقا برای انگیزه کارکنان

ارتقای ابزار مناسب و موثر برای افزایش روحیه در کار است اگر فرصت‌هایی برای پیشرفت و رشد کارمندان فراهم شود آنان احساس رضایت می‌کنند و به سازمان بیشتر متعهد می‌شوند. 

با توجه به مقاله فوق و تعریف انگیزه، مشخص گردید در صورتی که نیازهای روانی و جسمی کارکنان برآورده گردد، آنان با انگیزه می‌گردند و هنگامی که انگیزه داشته باشند، هدفمند می‌گردند. حال تصور نمایید که کارمندان شما با انگیزه و هدفمند باشند! نتیجه آن هر چه باشد به نفع شما و شرکت شما خواهد بود. فرد با هدف و با انگیزه شغل و تمام کارهای خود را معنادار می‌یابد.

در نتیجه احساس رضایت بیشتری خواهد کرد و تمام تلاش خود را برای انجام وظایف محول شده به وی، خواهد کرد؛ و حتی ممکن است چون خود را جزئی از شرکت شما می‌داند، فراتر از وظایف خود نیز قدم بردارد!

سخن پایانی:

در این مقاله در خصوص روش‌های افزایش انگیزه کارکنان و پرسنل صحبت کردیم و شما را با آن‌ها آشنا کردیم. اکنون که با روش تقویت انگیزه آنها آشنا شده‌اید، بهتر است تا با کارمندان خود ارتباط دوستانه برقرار کنید چرا که یک رابطه دوستانه با کارمندان می‌تواند منجر به ایجاد انگیزه در کارکنان شود. اگر در خصوص ایجاد انگیزه برای کارکنان راهکار، نکته نظر یا تجربه‌ای دارید در قسمت دیدگاه‌ها با ما به اشتراک بگذارید.